مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله درست یا نادرست
به گزارش بازار مقاله در حالیكه بعضی از كارشناسان مدعی شده اند تفاوت رنگ گنبد مسجد شیخ لطف الله بعد از مرمت طبیعی است كه برخی دیگر می گویند این اتفاق، قصوری نابجاست.
مسجد شیخ لطف الله یكی از مسجدهای تاریخی و شناخته شده در ضلع شرقی میدان امام خمینی(ره) است. این مسجد به فرمان شاه عباس اول و در مدت هجده سال بنا شد و مقابل عمارت علی قاپو و در همسایگی مسجد جامع عباسی است. معمار این مسجد استاد محمدرضا اصفهانی پسر حسین بنا اصفهانی بوده است. این مسجد بر خرابه های مسجدی كه قبلا در آن محل بوده ساخته شد. مسجد شیخ لطف الله به نام یكی از علمای بزرگ عصر صفوی به نام شیخ لطف الله جبل عاملی نامیده شد كه از علمای بزرگ دوره صفوی بود.
حدود یك ماه است افكار عمومی و نخبگان در مورد دو رنگ شدن گنبد این مسجد اخطار دادند، نگرانی ها به اندازه ای بود كه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در این زمینه در جلسه ۱۶ آذر شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به دغدغه افكار عمومی و برخی صاحبنظران حوزه میراث فرهنگی در مورد نحوه مرمت مسجد شیخ لطف الله اصفهان كه مثل یك گوهر پرارزش برای ایران و شهر اصفهان است، از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خواست با تبیین و تشریح دقیق اقدامات انجام شده، دغدغه علاقه مندان و صاحبنظران نسبت به مرمت این مسجد تاریخی را مرتفع سازد و شخصا بر این امر نظارت مستمر داشته باشد.
نگرانی ها زمانی بالا گرفت كه یكی از بالاترین مراجع میراث فرهنگی كشور، یعنی رئیس ایكوموس ایران از روند مرمت این گنبد انتقاد نمود و ادعا نمود كه گنبد مسجد شیخ لطف الله را خراب كرده اند.
كارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی بیم این دارند كه كار مرمت ترك ها با همین روش مورد انتقاد ادامه پیدا كند و این اثر جهانی صدمه های جبران ناپذیری ببیند؛ صدمه هایی كه می تواند آنرا در لیست میراث در خطر یونسكو قرار دهد.
شیوه انتخاب مرمت گر و نوع مرمت، پایین آوردن یكباره ترك، تفاوت رنگ، جفت نبودن لچكی ها، درست نبودن اندازه و در نتیجه بندكشی های زمخت و نامتناسب در دو سوی ترك این بنای تاریخی همچون انتقاداتی است كه این روزها متوجه مسؤلان امر است.
مسئولان میراث فرهنگی در مقابل این نقدها از پروژه مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله دفاع می كنند و می گویند شرایط نامطلوب سازه ای گنبد آنها را ناگزیر به این مرمت كرده است.
آنان می گویند تفاوت رنگ به وجود آمده با مرمت ترك های بعدی گنبد حل خواهد شد و جای نگرانی نیست اما كارشناسان معتقدند این كار صدمه های جدی به گنبد می زند و باید مانع دور كامل مرمت گنبد به این شیوه شد.
حالا وزارت میراث فرهنگی جلسه ای را با حضور كارشناسان و مسؤلان مربوطه برگزار كرده كه در آن صاحب نظران مرمت گنبد مسجد شیخ را تایید كردند.
تأیید مرمت انجام شده در گنبد مسجد شیخ لطف الله از جانب صاحب نظران و كارشناسان میراث فرهنگی
به گزارش میراث آریا، محمدحسن محبعلی پیشكسوت و صاحب نظر حوزه میراث فرهنگی و عضو شورای تخصصی پایگاه های میراث ملی و جهانی كشور در این نشست اظهار داشت: از نظر قوانین مرمتی اقدامات انجام شده، صحیح بوده و با عنایت به وضعیت موجود و صدمه شدید به زیرسازی كاشی كاری و ناهمواری و پدیداری موج در سطح گنبد، بر چیدن كاشی ها، اجرای مجدد آن لازم بود.
او بر ادامه عملیات مرمت و نصب باردیگر داربست برای انجام گمانه زنی ها و بررسی صدمه كاشی های سایر ترك ها به شكل ترك به ترك تاكید كرد.
محبعلی اشاره كرد: متأسفانه باز كردن زودهنگام داربست ها این تصور را به وجود آورده كه مرمت آخر یافته و بخش مهمی از شائبه های موجود ناشی از این اقدام بوده این در حالیست كه با مرمت كامل و پاك سازی تزئینات گنبد می توان سیمای موزون و یكپارچه گنبد را مشاهده كرد.
در مرمت گنبد هیچ قصوری انجام نشده است
عبدالله جبل عاملی پیشكسوت، صاحب نظر و عضو شورای فنی سازمان و عضو كمیته راهبردی میدان امام (ره) اظهار نمود: «با توجه به شناختی كه از سوابق، مهارت و تجربه بالای مجری پروژه دارم، انتخاب استاد رحمت الله رضایت درست بوده بطوریكه در پروژه های مختلف و مهم همچون بازسازی بازار جنب مسجد جامع كه بر اثر بمباران تخریب شده بود، تالار تیموری، مدرسه مظفری و مسجد جامع، اقدامات مرمتی شایسته ای را انجام داده است و در زمینه اجرای سازه های سنتی مهارت و تخصص دارد.
او با اشاره به انتخاب صحیح مجری و عملیات مرمتی انجام شده بر نصب داربست ها و ادامه عملیات مرمت ۱۴ ترك باقیمانده تاكید كرد.
جبل عاملی اشاره كرد: باقی ماندن داربست های كارگاه مرمت تا آخر پروژه مشكلی ندارد بعنوان مثال داربست های گنبد مسجد امام هشت سال نصب بود و مشكلی هم نداشت. در مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله هیچ گونه قصوری انجام نشده است.
شیوه پیاده سازی، شماره گذاری برای حفظ اصالت بنا مورد تأیید است
سیدمهرداد حجازی استاد دانشگاه اصفهان و متخصص سازه های تاریخی هم در این جلسه اظهار داشت: از دو سال پیش در جریان مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله بوده ام و همراه هیئت های مختلف بین المللی همچون ایسكارسا در حین اجرای پروژه از كارگاه بازدید كردم. شیوه پیاده سازی، شماره گذاری برای حفظ اصالت بنا مورد تأیید است.
او اضافه كرد: كار آزمایشگاهی و روند كلی اجرا بر اساس اصول سنتی انجام شده و مشكل خاصی وجود ندارد. اظهارنظر در مورد امور تخصصی، فنی و اجرایی باید مبتنی بر بررسی، مشاهده و مطالعه دقیق فرآیندها باشد.
حجازی ضمن تاكید بر تهیه گزارش های دوره ای و انتشار آنها، اشاره كرد: موقعیت خوبی است تا از ظرفیت تخصصی و علمی دانشگاه ها همچون دانشگاه اصفهان دراین زمینه استفاده نمائیم.
اعلام آمادگی پژوهشكده حفاظت و مرمت برای همكاری در پروژه های مرمتی
رضا رحمانی رئیس پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری كشور بعد از تبیین مراحل مختلف مرمت بر صحیح و اصولی بودن مرمت انجام شده تاكید و اظهار نمود: پژوهشكده درمورد انجام هرگونه همكاری در پروژه های مرمتی آمادگی دارد.
از پیشنهادهای سازنده استقبال می كنیم
فریدون الله یاری مدیركل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، حساسیت عمومی جامعه در مورد میراث فرهنگی را سرمایه بزرگ و پشتوانه ای برای حفظ میراث پرارزش گذشتگان دانست و اضافه كرد: درمورد امور تخصصی، مباحث مطرح شده باید در جایگاه های مناسب و محافل كارشناسی صورت گیرد. همكاران ما با آغوش باز از هر گونه پیشنهاد سازنده برای حفاظت و مرمت بناهای پرارزش تاریخی بخصوص میراث جهانی استقبال می كنند و برگزاری چنین جلساتی فرصتی برای بهره مندی از سرمایه تجربی، دانش و تخصص صاحب نظران و متخصصان در اجرای صحیح طرح ها و پروژه های مهم میراثی است. اداره كل امور پایگاه ها از آغاز در جریان روند مرمت قرار گرفته است
فرهاد عزیزی مدیركل امور پایگاه های میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در جمع بندی مباحث مطرح شده اظهار داشت: اداره كل امور پایگاه ها از آغاز در جریان روند مرمت انجام شده بوده است اما بعد از طرح نقطه نظرات اخیر در فضای مجازی و رسانه ای، گروه كارشناسی به استان اعزام شد تا گزارش اقدامات انجام شده توسط مدیر پایگاه جهانی میدان امام (ره) در این وزارتخانه را باردیگر بررسی كند به این منظور به همراه هیئتی از شورای تخصصی پایگاه های میراث فرهنگی كشور از این كارگاه بازدید كردیم.
او اضافه كرد: باردیگر فرآیندهای اجرایی پروژه در دو سطح مورد بررسی قرار گرفت، در سطح نخست بررسی مطالعات، مستندسازی و اقدامات اولیه پیش از اجرا و صدمه شناسی های تشخیصی همكاران در اصفهان در خصوص صدمه های وارده به پوشش كاشی كاری گنبد و صدمه های زیرسازی تزئینات كاشی كه باعث فرسایش و مواج شدن و لغزش كاشی ها بوده و سپس مواجهه و تشخیص در مورد سطح مداخله و مرمت بر مبنای تجربیات و پیشینه مرمت كاشی كاری گنبد در كشور و اصفهان نگاهی صحیح بوده است. خوشبختانه اعضای جلسه به درست بودن فرایند اقدامات انجام شده تاكید كردند.
عزیزی اشاره كرد: در سطح دوم نحوه مدیریت و اجرای پروژه از مرحله انتخاب مجری و شیوه اجرایی عملیات مرمت بررسی و بر مبنای نظرات صاحب نظران حاضر در جلسه و با عنایت به شناختی كه از مجری پروژه و سوابق پرارزش وی در پروژه های مرمتی و بازدیدی كه از كارگاه داشتند، نحوه مرمت عملیات انجام شده را مورد تأیید قرار دادند و بر ادامه پروژه تاكید كردند. درانتها مقرر شد كمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله به شكل مستمر از نظرات صاحب نظران پیشكسوت و دانشگاهی استفاده نماید. در این جلسه فریبا خطابخش مدیر پایگاه جهانی میدان امام (ره) درباره اقدامات انجام شده در فرآیند مرمت تزئینات كاشی كاری گنبد مسجد شیخ لطف الله توضیحاتی عرضه كرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب