مركز ذخایر ژنتیك اعلام كرد؛
معرفی شش گونه جدید زعفران از ایران
بازار مقاله: تحقیقاتی، پژوهشگران بانک گیاهی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، وضعیت گیاه شناسی جنس زعفران در ایران را بررسی و شش گونه جدید از این سرده را به دنیا معرفی کردند.
به گزارش بازار مقاله به نقل از مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی، در پژوهش علمی-تحقیقاتی، محققان بانک گیاهی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با همکاری پروفسور یانیس روکسانس از بنیاد علوم لتونی، وضعیت گیاه شناسی جنس زعفران در ایران مورد بازبینی قرار گرفت و شش گونه جدید از این سرده به دنیا ارائه شد.
علیرضا دولتیاری عضو هیأت علمی مرکز در مورد این دستاورد اظهار داشت: زعفران یا همان کلاله گل گیاه زعفران زراعی از نظر وزنی گران ترین ادویه جهان است. زعفران زراعی یکی از ۲۶۱ گونه جنس زعفران (Crocus L.) در دنیا است. زعفران جنسی مدیترانه ای به حساب می آید. آسیای صغیر و شبه جزیره بالکان مراکز اصلی تنوع و گونه زایی این جنس در دنیا هستند.
وی اضافه کرد: به غیر از گونه زعفران زراعی، ۲۳ گونه دیگر از این سرده در ایران وجود دارد که ۱۸ گونه از آنها انحصاری ایران و ۵ گونه دیگر پراکنش محدود دارند. به عبارتی، این ۵ گونه فقط در ایران و کشورهای همسایه پراکنش دارند. غرب و شمال غرب ایران مسکن بیشتر از دو سوم گونه ها و مراکز اصلی تنوع گونه ای این جنس در ایران هستند. همینطور بنه یا کورم برخی از گونه ها مثل زعفران جوقاسم (C. damascenus) مصرف خوراکی دارد. حدوداً یک سوم گونه های ایرانی جنس زعفران در پاییز و باقی گونه ها بهار گل ده هستند.
دولتیاری خاطرنشان کرد: نخستین قدم در جهت حفاظت، اصلاح، استفاده دارویی و اقتصادی از ذخایر ژنتیکی، تعیین درست محدوده ها و روابط تاکسونومیکی است. ترسیم دقیق وضعیت فعلی این جنس در ایران نیازمند بررسی های میدانی وسیع و مرور منابع جامع بود. در نتیجه بیشتر از ۳۰ روز کار میدانی و همکاری با متخصصان بین المللی، در قدم اول بازبینی اساسی در وضعیت گیاه شناسی گونه های این جنس در ایران صورت گرفت. ایشان اعلام کردند که بعنوان بخشی از دستاوردهای طرح جامع زعفران که در مرکز در دست اجراست، ۶ گونه جدید از این جنس، از ایران به دنیا معرفی شد؛ جالب این که یکی از این گونه ها توسط پروفسور روکسانس به افتخار دکتر دولتیاریRuksans Crocus dolatyarii نامگذاری شد. در این بازبینی علمی، برای نخستین بار کلید شناسایی با استفاده از صفات تشخیصی، شرح گونه ها، نقشه پراکنش، تصاویر رنگی، وضعیت حفاظتی و اطلاعات جامعی در رابطه با زیستگاه و زیست شناسی تولیدمثلی همه ۲۴ گونه ایران فراهم گردید. به استثنای ۴ گونه با پراکنش وسیع، وضعیت حفاظتی ۱۹ گونه دیگر در معرض خطر انقراض گزارش می شود و احتیاج به توجه در برنامه های حفاظتی دارند.
گفتنی است؛ جنبه های سیتوژنتیکی، پالینولوژیکی، مولکولی و فیتوشیمیایی این جنس در این مرکز در دست بررسی می باشد و محققان مرکز امیدوارند که نتایج این تحقیقات به روشن شدن روابط تبارشناسی و مکانیسم های مؤثر در تکامل این گونه ها کمک نماید. تولید هیبریدهای بین گونه ای با ارزش زینتی از دیگر اهداف اجرای این طرح است. نهایتا با ادامه روند شکل گرفته، اضافه شدن ایران بعنوان یکی دیگر از مراکز اصلی تنوع و گونه زایی این جنس در دنیا دور از انتظار نیست.
نتایج این پژوهش در مجله بین المللی Nordic Journal of Botany برای چاپ پذیرفته شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب