بی توجهی به توسعه منطقه مکران در دهه ۶۰
معاون امور برنامه ریزی، نظارت و آمایش سرزمین با اشاره به انجام مطالعات آمایش سرزمینی در کشور اظهار داشت: در این مطالعات مشاهده کردیم که بیشترین میزان محرومیت ها مربوط به استانهای مرزی است ضمن آنکه ایران با مخاطرات زیست محیطی مانند فرونشست، زمینلرزه و خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها مواجه می باشد که این موارد مورد شناسایی قرار گرفت و چشم ما نشان می دهدایران در سال 1424 سرزمینی با تاکید بر جامعه بالنده است که نمونه بارز تحقق الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را به جهان عرضه می کند.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایسنا دکتر سعید وکیلی در وبینار روز جهانی آینده، سند آمایش سرزمینی را جزو برنامه های طولانی مدت و از جنس برنامه های راهبردی دانست و اضافه کرد: جایگاه آمایش سرزمینی در بین اسناد، پس از الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت و سیاست های کلی نظام قرار می گیرد و فرادست اسناد و مطالعات برنامه های توسعه ای میان مدت و حتی بودجه سنواتی کشور است.
وی مفهوم آمایش سرزمینی را ارتباط بهینه میان انسان، فضا (سرزمین) و فعالیت دانست و اظهار نمود: برنامه آمایش سرزمینی برنامه ای راهبردی-فضایی برای تعادل بخشی در سرزمین با باز آرایی متناسب فعالیت، جمعیت، زیر ساخت و خدمات و بر شالوده توان و استعدادهای سرزمینی است.
وکیلی با اشاره به ضرورت تدوین آمایش سرزمینی در کشور، اشاره کرد: بررسی های اجمالی نشان میدهد که کشور دارای نقاط قوت و فرصت های فراوانی است و قابلیت ها و استعدادهای سرزمینی زیادی داریم و همه این موارد، مطالبی است که آمایش سرزمینی به آن توجه دارد و تلاش می کند که باتوجه به ضعف ها تهدیدات سرزمینی، مبادرت به رفع محرومیت ها در کشور می کند.
معاون امور برنامه ریزی، نظارت و آمایش سرزمین به تعدادی از کاربردهای آمایش سرزمینی اشاره و اظهار نمود: هم اکنون ایران دارای دشت های ممنوعه ای است که طی سالهای قبل تعداد آنها بسیار زیاد شده است. علاوه بر آن با خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها، تخریب گسترده جنگلها، آلودگی های زیستی، ریز گردها، خطر زمینلرزه و دوری و نزدیکی سکونتگاه ها به گسل ها از دیگر مخاطرات ایران است که آمایش سرزمینی به آنها توجه دارد.
وی، با اشاره به روند خشک شدن دریاچه ارومیه از سال ۱۹۸۴ تا ۲۰۱۲، افزود: این خشک شدن شامل تالاب ها و دریاچه ها نیز می شود ضمن آنکه فرونشست هایی در کشور رخ می دهد که این پدیده بطور معمول در بخش مرکزی کشور به سبب استفاده بی رویه و بیش از توان و ظرفیت و منابع سفره های آب های زیر زمینی رخ داده و در نهایت این که باید برای فرونشست ها که عموما استانهای تهران، کرمان، اصفهان و خراسان رضوی رخ می دهند، تدبیری اندیشیده شود.
وکیلی با تاکید بر این که توزیع بی تعادلی از لحاظ جمعیتی در کشور به وجود آمده است، تصریح کرد: قسمتی از دلیلهای این عدم تعادل جمعیت، اقلیم و شرایط جغرافیایی است ولی اساسا بخش زیادی از آن ناشی از سوء تدبیرها و مدیریت های تاریخی است که در قبل و پس از انقلاب رخ داده و مشاهده می شود که یک بی تعادلی میان نیمه شرقی با نیمه غربی کشور در زمینه های زیر ساختی مانند دسترسی به آموزش عالی، دسترسی به بیمارستان ها و یا آزمایشگاه ها وجود دارد.
وی بیشترین میزان محرومیت ها را مربوط به نوار مرزی کشور دانست که این امر سبب طرح موضوعات امنیتی در کشور شده است و اظهار داشت: باید دقت کنیم که سرمایه ها و اختصاص بودجه ها را به این سمت سوق داده شود تا محرومیت ها خصوصاً در استانهای مرزی به حداقل برسد.
وکیلی، ایران را کشوری قرار گرفته در مقصد ۳ قاره اسیا، اروپا و آفریقا توصیف کرد و تصریح کرد: ایران به لحاظ منابع انرژی و ذخایر معدنی و انسانی در منطقه ای واقع است که بسیار غنی است ضمن آنکه ایران در منطقه ای قرار گرفته است که عمده انرژی دنیا وجود دارد و در دو طرف آن بزرگترین بازارهای مصرف انرژی در جنوب شرق آسیا، اوراسیا و اروپا قرار گرفته است.
وی اشاره کرد: ما در مطالعاتمان به این نتیجه رسیدیم که ایجاد تعادل ها که اصلی ترین هدف در آمایس سرزمینی است باید استقرار جمعیت و زیر ساخت ها که تفاوت زیادی در نیمه شرقی و غربی کشور وجود دارد را به حداقل برسانیم.
تاریخچه تدوین آمایش سرزمینی
معاون امور برنامه ریزی، نظارت و آمایش سرزمین، تدوین برنامه های آمایش سرزمینی را به ۴ دوره تقسیم کرد و اظهار داشت: دوره اول مربوط به دهه ۱۳۵۰ می شود که یک شرکت ایرانی-فرانسوی مطالعاتی را با هدف رشد سریع اقتصادی، ثبات سیاسی و تمرکز زدایی و مهار رشد شهری و مهاجرت ها خصوصاً از کلانشهرها در ایران انجام داد و با وقوع انقلاب اسلامی، این مطالعات کنار گذاشته شد و دور دوم مطالعات در دهه ۱۳۶۰ اجرائی شد و در آن دوران بحث توسعه "منطقه مکران" در جنوب سیستان و بلوچستان برای نخستین بار عنوان شد.
وی اشاره کرد: اگر در آن زمان دولتمردان به این مساله توجه می کردند الان ما از ثمرات و برکات مکران بهره مند بودیم نه این که حالا تازه سندی را برای توسعه مکران تدوین کرده ایم و به دنبال جذب سرمایه و جمعیت در این منطقه هستیم.
وکیلی، دور سوم مطالعات آمایش سرزمینی را در دهه ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ عنوان نمود و اضافه کرد: در آن زمان ادبیات توسعه درون زا و برونگر در اقتصاد مقاومتی وارد شد در ضوابط ملی آمایش سرزمینی در سال ۸۳ به تصویب رسید و مرکز ملی آمایش سرزمینی و شورای آن تشکیل شد.
وی افزود: دور چهارم این مطالعات در دهه ۱۳۹۰ بود که این مطالعات گرفتار پوست اندازی شد و تحول بنیادی در این مطالعات رخ داد و برای نخستین بار در تاریخ کشور، آمایش از حد مطالعات خارج و به اسناد رسید به شکلی که در این دوران سند ملی استانی و ملی آمایش سرزمینی در اسفندماه سال ۹۹ به تصویب رسید.
وکیلی، قوانین مورد استفاده در سند آمایش سرزمینی را شامل اصل چهل و هشتم قانون اساسی، سیاست های کلی آمایش سرزمین ابلاغی مقام معظم رهبری، ماده ۳۲ قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور و ماده ۲۶ قانون برنامه ششم توسعه کشور ذکر کرد و اظهار داشت: از سال ۹۵ دولت مکلف شد تا سند ملی و استانی آمایش سرزمینی را تهیه نماید و برای تولید این سند باید مطالعات وسیعی در سطح ملی انجام می شد که در این راستا حدود ۳۴ عنوان مطالعه در ۵۰ مجلد انجام شد و در نهایت این مطالعات تبدیل به سند ۵۰ صفحه ای شد که شامل چشم انداز، ۶ هدف بنیادی، ۲۴ راهبرد و ۲۵۵ سیاست است.
چشم انداز سند در افق ۱۴۲۴
وی با اشاره به چشم اندازهای سند آمایش سرزمینی تا افق ۱۴۲۴، اظهار داشت: بر این اساس، در سال ۱۴۲۴ ایران سرزمینی است که با تاکید بر جامعه بالنده، تمدن دیرین، فرهنگ اسلامی-ایرانی فاخر، انسجام ملی، همنوایی خرده فرهنگ ها، استعدادهای انسانی و سرزمینی خدادادی، جوشش های نوآوری و فناورانه، نمودهای بارزی تحقق الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را به جهان عرضه می کند و به دستاوردهایی را نیز دارد.
وی این دستاوردها را شامل موارد ذیل دانست:
-اقتصاد متنوع و موقعیت ایران در شبکه جریان های ارتباطی بین المللی، حلقه های تعامل پویایی با جهان ساخته و در اقتصاد منطقه و جهان، ارزش آفرینی می کند
-عدالت اجتماعی رفاه و کیفیت زندگی شایسته برای ساکنان همه مناطق فراهم آمده است
-امنیت غذا، آب و انرژی برقرار است و ایرانیان پویایی و دوام زیست بوم های متنوع و گوناگون سرزمین را با صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست پای می دارند.
-نظام اسکان و فعالیت شبکه ای، متعادل منسجم و هم پیوند برقرار است
-ایران با تاکید بر گردشگری اجتماع محور، فرهنگ مبنا و صیانت از میراث فرهنگی و طبیعی، گردشگران جهان را به خود جذب می کند
منبع: بازار مقاله
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب