حدادعادل مطرح كرد: اختلاف با بخشی از وزارت علوم به گزارش بازار مقاله رئیس بنیاد سعدی ضمن اشاره به اختلاف با بخشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در امر آموزش زبان فارسی اظهار داشت: آمادگی داریم به هر شخصیت حقیقی یا حقوقی که بخواهد آموزش زبان فارسی راه بیاندازد، نمایندگی بدهیم و کسانی که در این آموزشگاه ها درس می خوانند زیر نظر ما امتحان دهند و مدرک بگیرند. غلامعلی حدادعادل سوابق کاری مختلفی در مدیریت نهادهای فرهنگی ازجمله در وزارت آموزش و پرورش (رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۲)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما دارد و سال ها استاد فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بوده است. اما شاید بیشتر از همه بعنوان رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی به علت اصرارهایش برای پاسداشت زبان فارسی در رسانه ها مشهور باشد. همینطور نزدیک به یک دهه است که با تصویب تاسیس بنیاد سعدی در شورایعالی انقلاب فرهنگی (سال ۱۳۸۹) با هدف کلی تقویت و گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور و تاسیس آن از سال ۱۳۹۲ ریاست این بنیاد را هم برعهده گرفته است. بنیاد سعدی از ادغام شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی و مرکز گسترش زبان فارسی سربرآورد و مقرر است نهادی هم افزا باشد که غیر از این دو مرکز فعالیتهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش عمومی زبان فارسی را هم انجام دهد. البته آموزش زبان و ادبیات فارسی در مراکز و سطوح دانشگاهی هنوز برعهده معاونت گسترش زبان فارسی و ایرانشناسی در مرکز همکاریهای علمی و بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که در چارچوب همکاری با دانشگاه های خارجی و اعزام استاد به این دانشگاه ها انجام می شود. آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، نسل دوم مهاجران ایرانی و علاقه مندان یادگیری ادبیات فارسی و آشنایی با فرهنگ ایرانی و دومین زبان جهان اسلام غیر از توسعه تعاملات فرهنگی و شناساندن فرهنگ غنی ایران، کمک به اقتدار ملی و کوشش برای عرضه تصویری درست از ایران و ایرانی از جنبه های فراوان همچون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مهم می باشد. با این حال، هنوز پاره ای موازی کاری ها یا خلاها در این عرصه به چشم می خورد. گفت وگوی نسبتا کوتاه ما با حدادعادل پیرامون فعالیتهای بنیاد سعدی به علت تنگنای وقت او سوالات زیادی را نپرسیده و نشنیده گذاشت؛ شاید برای وقتی دیگر. حدودا یک دهه از تاسیس بنیاد سعدی می گذرد. قرار بوده بنیاد سعدی نهاد فراقوه ای باشد که تمام فعالیتهای جسته وگریخته و پراکنده در زمینه آموزش زبان فارسی را در وزارت خانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی دربر بگیرد. این امر چقدر محقق شده؟ با نگاهی به بعضی فعالیت ها بخصوص فعالیت ها در وزارت علوم متوجه دست کم بعضی موازی کاری ها در پاره ای مأموریت ها مانند تولید کتب آموزشی یا آزمون زبان فارسی می شویم. تاسیس بنیاد سعدی یکی از تصمیم های بجا و مفید شورایعالی انقلاب فرهنگی و تولد این بنیاد با دشواری های زیادی همراه بود. ولی به لطف خدا در ۱۰ سال قبل توانسته جایگاه خویش را نزد معلمان زبان فارسی در سرتاسر دنیا و فارسی آموزان در کشورهای مختلف تثبیت و در زمینه های مختلف فعالیت کند و دستاوردهای خوبی داشته است... آیا بنیاد سعدی داخل کشور هم به این جایگاه رسیده است؟ یعنی همه نهادهای مرتبط می دانند و تایید می کنند یک جا برای آموزش زبان فارسی وجود دارد و آن بنیاد سعدی است؟ در داخل تا حدود زیادی بنیاد سعدی توانسته خویش را بعنوان یک مرجع قانونی اثرگذار و فعال برای توسعه و آموزش زبان فارسی در جهان معرفی نماید. بنیاد سعدی اصولا نگاه تصدی گری ندارد، بکه نگاه ستادی دارد و تلاش می کند با کارهای ستادی و زیربنایی زیرساخت های لازم را برای کسانی که در صف وظیفه آموزش زبان فارسی را برعهده دارند فراهم آورد. به این جهت در این ۱۰ سال نزدیک به ۳۰ کتاب برای آموزش زبان فارسی در مهارت های مختلف برای پایه های مختلف برای مخاطب های مختلف در موضوعات مختلف؛ یعنی مقاصد مختلف زبان اموزی تولید کرده ایم و این فرآیند تولید کتاب همچنان ادامه دارد. احساس نمی کنید پاره ای موازی کاری ها با وزارت علوم وجود دارد؟ نه دست کم در معاونت گسترش زبان فارسی و ایرانشناسی وزارت علوم، هم کتاب آموزش زبان فارسی نوشته می شود و در بنیاد سعدی هم همینطور. یا در زمینه آزمون سطح زبان فارسی آنها هم فعال می باشند و در بنیاد همچنین. شکی ندارم که با بخش خاصی از وزارت علوم اختلاف داشته ایم نه آن کار قابل قیاس نیست. چه فرقی دارد؟ آموزش زبان فارسی دست کم در مراحل اولیه یکسان هست و هر دو در این حوزه کتاب تولید می کنید. بله ما البته با وزارت علوم در چند سال قبل نه با کلیت وزارت علوم بلکه با یک بخش خاصی از وزارت علوم، اختلاف نظر داشته ایم. متاسفانه این اختلاف نظر باوجود تلاش ما حل نشده است و امیدواریم در دولت آینده چنین اختلافی وجود نداشته باشد و اختلاف تبدیل به همکاری شود. در اینکه شک ندارم. ولی اشاره می کنم که بنیاد سعدی نزدیک به ۳۰ کتاب تالیف کرده همینطور استانداردکردن آموزش و ارزشیابی و امتحان زبان فارسی و در واقع درجه بندی سطح سواد فارسی اموزان مطابق با استانداردهای جهانی کار بنیادی دیگر بنیاد سعدی است. یک بخش مهم دیگر از فعالیت ها، تولید انواع نرم افزار جهت استفاده از فضای مجازی در آموزش زبان فارسی است. بخش دیگر فعالیتهای ما آموزش های حضوری یا مجازی هم به فارسی اموزان و هم معلمان زبان فارسی است. در همین دوران کرونا یک کلاس آموزش مهارت های معلمی برای بیشتر از ۶۰۰ نفر در سرتاسر جهان دایر کردیم که ۱۳ ماه طول کشید و یک کلاس دیگر برای آموزش مهارت های معلمی برای مصری ها گذاشتیم که بیشتر از ۴۰۰ نفر در آن ثبت نام کردند. در مصر در ۱۴ دانشگاه زبان فارسی تا مقطع دکتری تدریس می شود. یکی دیگر از کارهای بنیاد سعدی این بوده که وسیله ای شده تا دانشجویانی از کشورهای خارجی در دانشگاه علامه طباطبایی در دوره کارشناسی ارشد آزفا بورسیه شوند. برخی از اینها دانش اموخته شدند و به کشور خود برگشته اند؛ یعنی ما متخصص آموزش زبان فارسی برای کشورهای خارجی تربیت کرده ایم تا خود آنها در تربیت زبان فارسی مستقل شوند و نزدیک به ۵۰ نفر از این طریق از کشورهای هند، عراق، پاکستان، بنگلادش، کره، چین، روسیه، تونس و سوریه آموزش دیده اند. همینطور به هر کسی که بخواهد منطبق با استانداردهای ما و با استفاده از کتاب های درسی ما در هر جای دنیا زبان فارسی را آموزش دهد، به آنها نمایندگی بنیاد سعدی را می دهیم. اعطای نمایندگی برای آموزش زبان فارسی یعنی حتی یک شخصیت حقیقی هم می تواند نمایندگی بگیرد؟ بله حالا از کشورهای مختلف به ما مراجعه نموده اند و ما توانایی های آنها را سنجیده ایم. آئین نامه مشخصی برای این کار داریم، هر کس مطابق ضوابط ایین نامه شرایط را داشته باشد و در قالب استانداردهای ما آموزش دهد به او نمایندگی می دهیم. ما حتی آمادگی داریم هر فرد ایرانی یا خارجی که بخواهد آموزش زبان فارسی راه بیاندازد این نمایندگی را به او بدهیم و کسانی که در این آموزشگاه ها درس می خوانند زیر نظر ما امتحان دهند و مدرک شان مورد تایید ما باشد. آموزش پساکرونا ترکیبی؛ حضوری و مجازی شیوع کرونا آموزش حضوری را در همه جای دنیا متوقف کرد یا کم کرد، ولی بسیاری معلمان آموزش زبان معتقدند آموزش مجازی دست کم در مراحل اولیه زبان آموزی مفید نیست، تجربه شما چطور بود؟ آیا آموزش مجازی را پس از آخر کرونا ادامه خواهید داد؟ یا به آموزش حضوری برمی گردید و اولویت شماست؟ ما تجربه خوبی از آموزش مجازی در دوران کرونا داشتیم و چون زبان آموزان فعلی ما بیشتر بزرگسال هستد می توانند مدیریت کرده و از کلاس ها استفاده کنند. البته آموزش مجازی برای بچه های کلاس اول و دوم دبستان و برای کودکان مقداری باعث افت می شود؛ ولی در بزرگسالان به آن اندازه نیست. بخصوص که نرم افزارهای ما قابلیت دارند که فارسی آموز با معلم گفتگو کند و معلم جواب دهد و شبیه کلاس واقعی می شود. ازاین رو رشدی که از حیث نرم افزاری در دوران کرونا برای آموزش در سرتاسر جهان پیدا شد سرمایه ای خواهد بود برای دوران پس از کرونا. آیا به آموزش حضوری برمی گردید یا این روش را ادامه می دهید؟ ترکیبی خواهد بود. یک جاهایی حضوری و یک جاهایی مجازی ولی از نظر اقتصادی هم آموزش مجازی باصرفه تر از آموزش حضوری است. بنیاد سعدی از سال ۹۷ به علت مسائل بودجه ای به سمت آموزش مجازی رفته بود و در واقع آموزش مجازی تربیت مدرس بنیاد سعدی در زمستان ۹۸ با ابتدای انتشار کرونا مصادف شد. در واقع زیرساخت ها را داشتیم؛ ولی در این دوران آنها را توسعه دادیم.