تلاش جهت راه اندازی مركز جامع تشخیص ژنتیكی در پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی
به گزارش بازار مقاله دکتر امیر امیری یکتا مدیر پروژه «شناسایی ژن های مؤثر در ناباروری» پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی اظهار نمود: از دستاوردهای این پروژه تا به امروز شناسایی بیشتر از ۱۷ ژن و ورود بیشتر از نیمی از آنها در پنل های تشخیصی برای بیماران است.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایسنا و به نقل از روابط عمومی جهاددانشگاهی، بازتاب اثرگذار دیدار بعضی از محققان جوان جهاددانشگاهی با رهبر انقلاب در مستند غیررسمی سبب شد تا به مناسبت فرارسیدن چهل و یکمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی در گفتگو با مدیران پروژه های فناورانه ای که در این دیدار فعالیتهای خویش را ارائه کردند، آخرین وضعیت طرح ها را جویا شویم.
در همین راستا با دکتر امیر امیری یکتا دارای مدرک دکتری تخصصی در رشته ژنتیک پزشکی و مدیر پروژه «شناسایی ژن های مؤثر در ناباروری» در پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی به گفتگو نشستیم.
از چه زمانی فعالیت در جهاددانشگاهی را آغاز کردید؟
از سال ۱۳۸۶ در پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی مشغول به فعالیت هستم و بعنوان عضو هیات علمی تمام وقت گروه ژنتیک پژوهشگاه رویان به صورت فعال در زمینه ژنتیک پزشکی و بیوتکنولوژی کار می کنم. دکترای تخصصی خویش را به صورت مشترک در پژوهشگاه رویان و دانشگاه آلپ فرانسه در زمینه شناسایی ژن های در رابطه با ناباروری انسان در سال ۲۰۱۷ به پایان رساندم.
در این زمان علاوه بر شناسایی و معرفی ژن های عامل ناباروری، با استفاده از مدلهای مختلف سلولی و حیوانی، تاثیرات این ژن ها را هم مورد بررسی قرار داده ام. همینطور چندین پروژه در زمینه بیوتکنولوژی مانند تولید حیوانات تراریخته مزرعه ای و تولید لاین سلولی هم فعالیت داشته و دارم. تابحال نتایج این تحقیقات را که حاصل همکاریهای علمی در سطوح ملی و بین المللی است در مجلات معتبری مانند Nature Communications، The American Journal of Human Genetics و EMBO Molecular Medicine منتشر نموده ام. همینطور در نگارش کتاب هایی در زمینه ژنتیک، ژن درمانی و همینطور بیوتکنولوژی مشارکت داشته ام و چندین مورد ثبت اختراع و ثبت ژن توسط من و همکارانم صورت پذیرفته است. هم اکنون تمرکز و علاقه تحقیقاتی من در زمینه مطالعه ژنومیکس بیماری ها همچون ناباروری و همینطور ویرایش ژنومی جهت تهیه مدلهای سلولی/ حیوانی و ژن درمانی است.
اجرای طرح فناورانه ای را که در حضور رهبر انقلاب معرفی کردید از چه تاریخی شروع شده است و الان در چه مرحله ای قرار دارد؟
این طرح با عنوان شناسایی ژن های مؤثر در ناباروری، حاصل هشت سال تلاش تیم ما در گروه های ژنتیک و ناباروری مردان و زنان در پژوهشکده علوم تولید مثل پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی است. هم اکنون در زمینه ناباروری مردان حدود ۴۰ ژن وارد پنل های تشخیصی در دنیا شده اند که میتوان گفت از دستاوردهای این پروژه تا به امروز شناسایی بیشتر از ۱۷ ژن و ورود بیشتر از نیمی از آنها در پنل های تشخیصی برای بیماران است. انتظار می رود که با عنایت به حجم گسترده ژن های دخیل در فرآیند اسپرماتوژنز (حدود ۲۰۰۰ ژن)، تحقیقات در این حوزه با سرعت و دقت بیشتری و همینطور در فنوتایپ های مختلف ادامه یابد که البته حمایت فکری و مالی متولیان تحقیقات علوم پزشکی کشور را هم می طلبد.
اجرای این طرح فناورانه با درک کدام لزوم در کشور توسط جهاددانشگاهی شروع شد و به سرانجام رسیدن آن چه دستاورد و منابعی برای کشور خواهد داشت؟
ناباروری خیلی از جنبه های زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد و با طیف گسترده ای از فنوتیپ های ناهمگن، از ناهنجاری های مادرزادی یا اکتسابی دستگاه ادراری، اختلالات غدد درون ریز و عوامل ایمنی شناختی گرفته تا نقص کمی و کیفی در اسپرماتوژنز همراه می باشد. شناسایی ژن های عامل ناباروری مردان برای افزایش درک بیولوژیکی ما از اساس مولکولی اسپرماتوژنز و باروری مردان و همینطور تنظیم آزمایشات ژنتیکی و ادامه تشخیص دقیق این اختلال بسیار مهم و ضروری می باشد. در واقع، ما به صورت مشخص روی شناسایی ژن های عامل ناباروی در انسان تمرکز می نماییم.
ما درحال برنامه ریزی هستیم که ابتدا استراتژی های شناسایی عوامل اصلی را بر مبنای نگاههای ترکیبی ژنومیکس و پروتئومیکس گسترش داده و سپس مدلهای حیوانی را برای تجزیه و تحلیل عملکردی عمیق مهم ترین عوامل اثرگذار کاندید شده، تولید نماییم. ما معتقدیم که این برنامه تحقیقاتی منجر به درک عمیقی از علل ناباروری با کاربردهای مهم در مدیریت تشخیص و درمان ناباروری مردان در آینده خواهد شد.
به طور مشخص، نتایج حاصل از این طرح علاوه بر شناسایی ژن های دخیل در ناباروری، منجر به کارآمدتر شدن مشاوره ژنتیک بیماران مبتلا که برای حاملگی به مراکز درمانی رجوع می کنند، خواهد شد و در انتخاب روش درمانی مناسب، اجتناب از انجام روش های درمانی غیرضروری، افزایش سرعت تشخیص و در نهایت کاهش هزینه و مدت زمان درمان مؤثر خواهد بود. در مجموع، تابحال در زمینه ناباروری مردان حدود ۴۰ ژن وارد پنل های تشخیصی که در زمینه غربالگری بیماران گرفتار این اختلال و همینطور جنین های حاصل (به منظور بررسی داشتن ژن های معیوب پدری) نقش دارند، شده اند که میتوان گفت از دستاوردهای این پروژه تا به امروز شناسایی بیشتر از ۱۷ ژن و ورود بیشتر از نیمی از آنها در پنل های تشخیصی برای بیماران است.
چه مشکلات و موانعی پیشروی به سرانجام رسیدن اجرای این طرح وجود دارد و با عنایت به تاکید رهبر انقلاب در خصوص این که «توقف نکنید و نگذارید کارها معلق و متوقف شود» راهکارها برای عبور از مشکلات در این طرح و سایر طرح های فناورانه در کشور چیست؟
انتظار می رود که وزرای بهداشت، علوم و سایر مسئولان که مسئولیت مستقیم در زمینه های تحقیقاتی را به عهده دارند، در سطح معاونین نسبت به تشکیل این چنین جلسات با حضور محققان جوان و فعال کشور اهتمام بورزند و از سویی تشکیل تیم های مشاوره ای از نخبگان کشور در هر وزارت خانه هم سبب انطباق بهتر و بیشتر آنها با مشکلات روز مردم و پیشرفت سریع تر کشور خواهد شد و سبب می شود که تحقیقات کشور برپایه نیازهای واقعی کشور و مردم در زمینه های بهداشتی، درمانی و سایر موارد متمرکز شده و نهایتا منجر به رفع سریع و علمی این مشکلات می شود.
همینطور پیشبینی می شود که با عنایت به حجم گسترده ژن های دخیل در فرآیند اسپرماتوژنز(حدود ۲۰۰۰ ژن)، تحقیقات در این حوزه با سرعت و دقت بیشتری و همینطور در فنوتایپ های مختلف ادامه یابد که البته حمایت فکری و مالی متولیان تحقیقات علوم پزشکی کشور جهت بسترسازی به منظور تسهیل انجام این قبیل طرح را هم می طلبد.
طبق برنامه ریزی ها، اجرای این طرح فناورانه چه زمانی تمام می شود و چه برنامه ای برای توسعه فعالیت ها در این عرصه دارید؟
طرح مذکور که مشخصاً در زمینه شناسایی ژن های اصلی در افراد نابارور متمرکز است با این هدف طراحی شده است که در انتها پروژه ژن هایی وارد پنل های تشخیصی ناباروری شوند و هرچه این پنل های ژنتیکی دقیق تر و کامل تر باشند، روند تشخیص بیماران با دقت بسیار بیشتری انجام می شود و در نتیجه روش درمانی که توسط پزشک برای بیمار انتخاب می شود، دقیق تر و با راندمان بالاتر خواهد بود و از اتلاف وقت و اعمال هزینه زیاد و روش های درمانی غیرضروری برای بیماران جلوگیری می کند. انتظار می رود که بتوان مرکز جامع تشخیص ژنتیکی در پژوهشگاه رویان را در آینده ای نزدیک با عنایت به اهمیت تشخیص دقیق ژنتیکی بیماری ها و همینطور تجربه موجود در آن پژوهشگاه، با حمایت جهاددانشگاهی راه اندازی نمود.
به نظر شما شرایط فعالیت، اعتماد و باور به جوانان در جهاددانشگاهی چگونه است؟
به نظر می آید در جهاددانشگاهی اعتماد و باور به جوانان نسبت به سایر سازمان های دیگر بهتر باشد، اما اگر مسئولان اجرایی کشور، تنها یکی از نصایح و سفارش های رهبر عزیز کشورمان که همان اعتماد به جوانان در انجام امور مهم هست را بشنوند، خیلی از معضلات امروز کشور برطرف خواهد شد.
با عنایت به تاکید رهبر انقلاب به استفاده از سرمایه جهاددانشگاهی، به نظر شما، مسئولان به چه میزان از این سرمایه در حل مشکلات کشور و رفع وابستگی به خارج بهره می برند.
نکته ای که باید اینجا بیان کرد و دکتر طیبی رئیس جهاددانشگاهی هم در آن دیدار به خوبی اشاره کردند، اینکه وقتی جهاددانشگاهی کاری را به عهده می گیرد تلاش می کند آنرا به نتیجه برساند و ناتمام باقی نمی گذارد، این حرکت اهمیت و مشی کار جهاددانشگاهی را نشان داده است و به رغم مشکلات بسیار و بودجه بسیار محدود، جهاددانشگاهی تلاش خویش را در راه حل مشکلات و معضلات کشور بر پایه توانمندی ها و همینطور خودکفایی نسبی خود گذاشته است و خویش را متعهد به انجام آنها دانسته است، اما متاسفانه خیلی از سازمان ها و نهادهای بزرگ کشور پیشنهادی برای اجرای پروژه های به جهاددانشگاهی ندادند و تا به امروز خود این نهاد به دنبال یافتن مشکلات و نیازهای ضروری کشور و ایجاد چاره برای آنها بوده است؛ که این مهم با تغییر نگرش دولت به جهاددانشگاهی و نیروهای متخصص و تجربه فراوان آنها می تواند برآیند بسیار بهتری نسبت به گذشته داشته باشد.
در انتها اگر نکته خاصی دارید بفرمایید.
پیشنهاد می کنم که جهاددانشگاهی در حوزه تحت اختیار خود و واحدهای مربوطه ی خود به سمت همگرایی طرح ها و ایده های مشترک جهت تقویت آنها و پیشگیری از صرف وقت و هزینه برود که این مورد خود سبب سرعت بخشیدن به آن پروژه و هدف خواهد شد.
همینطور در بعضی از زمینه ها پیشنهاد می کنم به جای دادن اعتبار پژوهشی صرف به طرح ها، بخشی از این اعتبارات را در زمینه تهیه ساختار فیزیکی و تجهیزاتی طرح های فناورانه که احتیاج به زیرساخت قوی و کاملی دارند، کند، به صورتی که در آینده نزدیک بتوان بخش عمده ای از طرح های فناورانه محققان جهاددانشگاهی را بخصوص در زمینه ژنومیکس تشخیصی و یا بیوتکنولوژی پزشکی(تولید لاین های سلولی ترشح کننده داروهای نوترکیب) در این ساختارها و آزمایشگاه های مرکزی اجرا کرد و در مجموع علاوه بر اینکه هزینه اجرای پروژه های آتی را کاهش داده، سبب ورود جهاددانشگاهی به این دو مقوله ضروری و مهم در کشور خواهد شد و علاوه بر عرضه خدمات تشخیصی و رفع نیازهای صنایع دارویی کشور، درآمدزایی قابل ملاحظه ای برای تمام مجموعه جهاددانشگاهی خواهد داشت و باعث معرفی این نهاد بعنوان یک سازمان موثر و فعال در زمینه های مذکور خواهد شد.
منبع: marketdoc.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب