عضو هیات علمی دانشگاه كاشان:
قدر، شب اندیشه و تعیین سرنوشت تا سال آینده است
به گزارش بازار مقاله عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه کاشان اظهار داشت: قدر، شب تعیین سرنوشت و تمامی اعمال و رفتار انسان با اراده خودش تا سال آینده است و تفکر و اندیشه در آیه های قرآن، بازگشت به خویشتن واقعی و رسیدن به خدا از راه ارتباط با ولی او همچون ویژگی های این شب به حساب می آید.
عباسعلی فراهتی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به ارزش، اهمیت و شان والای ماه مبارک رمضان اضافه کرد: همان گونه که از آیه های شریفه قرآن کریم و روایت های خاندان عصمت و طهارت استفاده می شود، در میان ماه های سال ماهی به عظمت ماه مبارک رمضان وجود ندارد، چون که ماه نزول قرآن کریم بر قلب مطهر پیامبر نور و رحمت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) برای هدایت و رستگاری جامعه بشری بعنوان بزرگترین هدیه الهی است.
وی با استناد به روایت رسول خدا که رمضان ماه میهمانی و ضیافت الهی، ماه رحمت، برکت و مغفرت است، گفت: روزها، شب ها و ساعتهای آن بر همه روزها، شب ها و ساعت ها برتری، حتی نفس های انسان مومن در آن پاداش تسبیح و خواب آنان پاداش عبادت و بندگی خداوند دارد و اعمال انسان ها در این ماه مقبول و دعای آنان مستجاب است.
محقق و پژوهشگر علوم اسلامی، فلسفه روزه و روزه داری را تقویت و رشد ملکه تقوا در وجود انسان و به تعبیر دیگر روزه داری را فرصتی برای بازگشت انسان به خویشتن خویش دانست و اظهار داشت: رمضان ماهی است که انسان می تواند در پرتو روزه داری، تلاوت قرآن کریم، اقامه نماز و راز و نیاز با حق تعالی در آن از تاریکی هواهای نفسانی، جهل و ناآگاهی به نور هدایت و روشنایی رهنمون شود.
نزول قرآن، بزرگترین عظمت شب قدر
فراهتی با تاکید بر اینکه خداوند سبحان بزرگترین موهبت الهی را شب قدر، شبی برتر از هزار ماه برای امت پیامبر اکرم (ص) قرار داده است، اضافه کرد: بر پایه آیه های شریفه سوره مبارکه قدر و روایت های خاندان (ع) بزرگترین نشان عظمت این شب، نزول قرآن بر قلب مطهر پیامبر اسلام(ص) است.
وی با اشاره به اینکه آیه ۱۸۵سوره بقره «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ» هم نزول قرآن در ماه رمضان را برای هدایت مردم بیان می کند، افزود: حقیقت مسلم با بهره گیری از نص صریح این آیه، آیه های سوره قدر و روایت ها، نزول قرآن در ماه مبارک رمضان و در شب قدر است.
عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه کاشان همینطور با اشاره به آیه های ۱۹۲ تا ۱۹۶ سوره شعرا که می فرماید «وَإِنَّهُ لَتَنزِیلُ رَبِّ الْعَالَمِینَ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ عَلَی قَلْبِکَ لِتَکُونَ مِنَ الْمُنذِرِینَ بِلِسَانٍ عَرَبِیٍّ مُّبِینٍ وَإِنَّهُ لَفِی زُبُرِ الْأَوَّلِینَ» "و البتّه این (قرآن) فرستاده پروردگار جهانیان است که (جبرئیل) فرشته امین الهی آنرا فرو آورده است بر دل تو، تا از هشداردهندگان باشی این قرآن به زبان عربی روشن (نازل شده) و همانا (خبر) آن در کتابهای (آسمانی) پیشین آمده است" اشاره کرد: عظمت قرآن کریم و اعجاز آنرا تا حدود زیادی از این آیه ها میتوان دریافت.
فراهتی اشاره کرد: بر پایه آیه های ۱۹۲ تا ۱۹۶ سوره شعرا، نزول قرآن کریم از راه روح الامین و از طرف خداوند بر قلب مطهر پیامبر اکرم (ص) بعنوان کتاب هدایت و رستگاری انسان و کتابی است که رهنمودهای آن بشر را از تاریکی های جهل، ناآگاهی و هواهای نفسانی به سمت نور که خداوند سبحان باشد هدایت می کند.
وی دلیل نزول قرآن بر هدایت و رستگاری انسان را با اشاره به آیه ۱۵ سوره مائده «قَدْ جَاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُبِینٌ» "به تحقیق برای شما نوری و کتاب مبین آمد" و ۱۶ سوره مائده «وَیُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِهِ» "شما را از تاریکی های جهل و ناآگاهی به سمت نور یعنی خداوند هدایت می کند" خاطرنشان کرد و اظهار داشت: با استناد به این آیه ها در شب قدر کتاب قرآنی نازل شده که کمال، خوشبختی، سعادت و رستگاری انسان و رسیدن او به کمال مطلق را از طریق پیروی از رهنمودهای آن محقق می کند.
به گفته فراهتی، نزول قرآن، این موهبت الهی به تعبیر دیگر و از زبان قرآن در آیه ۹ سوره اسری «إِنَّ هٰذَا القُرآنَ یَهدی لِلَّتی هِیَ أَقوَمُ وَیُبَشِّرُ المُؤمِنینَ الَّذینَ یَعمَلونَ الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُم أَجرًا» "این کتاب الهی در این شب نازل می شود این یک عظمت و یک بزرگی خاصی است که خداوند اختصاص به این شب داده است" در شب قدر بر قلب مطهر پیامبر رحمت اختصاص یافته است.
نزول دفعی ۲ حقیقت ظاهری و باطنی قرآن در شب قدر بر پیامبر(ص)
پژوهشگر علوم اسلامی درباره اینکه قرآن در ۲۳ سال یا در شب قدر نازل شده است اظهار داشت: پاسخ مفسران این است که قرآن ۲ نزول دفعی در شب قدر و تدریجی در ۲۳ سال داشت که به مناسبت های مختلف در مورد احکام، قوانین، مسایل اخلاقی، پاسخ به شبه ها و سوال هایی که از رسول خدا داشتند.
به گفته وی، باتوجه به واژه «تنزیل» از مصدر تفعیل در آیه های ۱۹۲ سوره شعرا «وَ إِنَّهُ لَتَنْزِیلُ رَبِّ الْعالَمِینَ»، ۱۰۶ سوره اسری «وَ نَزَّلْنَاهُ تَنْزِیلاً» و ۱۹۲ سوره شعرا «وَ إِنَّهُ لَتَنْزِیلُ رَبِّ الْعالَمِینَ» که در زبان عربی برای تدریج به کار می رود، ازاین رو نزول تدریجی قرآن در ۲۳ سال حیات پیامبر در مکه و مدینه بود.
فراهتی افزود: اما باتوجه به واژه أُنْزِلَ از مصدر افعال در آیه ۱۸۵ سوره بقره «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ» در زبان عربی به معنای نزول دفعی یا دفعة واحدة یا یک بار به صورت کامل بر قلب مطهر است.
وی افزود: حتی برخی بر این عقیده هستند که ۲ حقیقت ظاهریه و باطنیه قرآن در شب قدر بر قلب مطهر پیامبر رحمت نازل شده است و بعضی از مفسران همچون علامه طباطبایی رحمة الله عقیده دارد مراد از نزول دفعی در شب قدر حقیقت باطنی قرآن است که از ادراک ما خارج است.
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان با قرائت مجدد سوره قدر در شان این شب معنوی و قدسی بی نظیر درباره خصوصیت دیگر آن که فضیلت عبادت در آن از هزار ماه و بیشتر از ۸۰ سال به صورت پیوسته بالاتر است، گفت: خدواند این موهبت خاص و شب قدر را که می فرماید "تو چه می دانی شب قدر چیست" به امت پیامبر اکرم(ص) عنایت فرموده است.
وی با اعلان اینکه اگر انسان ها در این شب پر فضیلت تصمیم بگیرند با توبه و دست به دعا و نیایش به سمت خدای خود بازگردند پروردگار پاداش عبادت و بندگی بیشتر از هزار ماه را برایشان قرار داده است افزود: در عظمت این شب همین بس که حتی حق تعالی خطاب به رسول خدا می فرماید «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ» یعنی "عظمت این شب فوق ادراک بشر و فوق العاده است".
فراهتی با یادآوری استفاده خیلی از مردم از ظاهر آیه ها و روایت ها اظهار داشت: عظمت و بزرگی شب قدر را افرادی می توانند دریابند که از نظر روحی و سعه وجودی قدرت درک مقام های باطنی این گونه حقایق را در خود داشته باشند.
مدرس فقه و مبانی حقوق اسلامی، قدر را شبی برتر از هزار ماه و موهبتی از فضل، جود و فیض بی نهایت خداوند بعنوان یک فرصت برای انسان های گرفتار لغزش، انحراف و کاستی اعمال دانست و اظهار داشت: دلیل برتری این شب بر هزار ماه این است که پروردگار با این موهبت و عنایت خاص الهی در توبه، آمرزش و بخشش را بر روی همه انسان های مومن و حتی انسان هایی با قصد بازگشت به خداوند باز می کند.
قدر، شب اندازه گیری و تقدیر مقدرات
رییس پیشین دانشگاه پیام نور کاشان دلیل نامگذاری لَیْلَةُ الْقَدْرِ به نام شب قدر را باتوجه به قواعد لغت در زبان عربی به معنای اندازه گیری برشمرد و اظهار داشت: از آنجائیکه بر پایه آیه ها و روایت ها تمامی تقدیر و سرنوشت انسان ها همچون سلامتی، برخورداری از برکت ها و توفیق های الهی در زمینه های مختلف تا سال آینده در این شب تعیین می شود، مبین فضیلت و خصوصیت دیگر برای شب قدر بعنوان شب سرنوشت و تعیین تمام اعمال و رفتار انسان با اراده خودش تا سال آینده است.
وی اضافه کرد: در این شب تمامی اتفاق های زندگی انسان همه در لوح تقدیر الهی ثبت و ضبط می شود و مهم تر اینکه این تقدیر بر پایه روایت های معتبر به امضای ولی خدا، وجود مقدس حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا له الفدا می رسد، چون که باتوجه به روایت ها شب قدر و شب نزول قرآن در اصل شب ارتباط با ولی خدا است.
فراهتی ارتباط با ولی خدا را یکی از مهم ترین خصوصیت های شب قدر بعنوان یکی از طریق های رسیدن به خدا از راه ولی او عنوان نمود و اظهار داشت: باتوجه به آیه ۱۸۰ اعراف «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَیٰ فَادْعُوهُ بِهَا» "برای خدا نامهای نیکوی است خدا را با آن نام ها بخوانید" و روایت های معتبر ذیل این آیه شریفه مراد از اسما حسنی اهل بیت(ع) است.
وی با تاکید بر اینکه اگر شما انگیزه راه یافتن به مقام قرب الهی را دارید باید از طریق اصلی یعنی از راه اهل بیت(ع) به خداوند برسید، اشاره کرد: امام صادق(ع) هم فرمودند که مراد از وسیله رسیدن به خدا در آیه ۳۵ سوره مائده «وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ» ما اهل بیت(ع) هستیم، ازاین رو امکان ندارد انسان در این شب بدون ارتباط معنوی با وجود اقدس حضرت بقیة الله از برکت های این شب برخوردار شود.
امیرالمومنین(ع) و حضرت زهرا(س)، مصداق شب قدر
عضو شورای فرهنگ عمومی کاشان درباره ارتباط با ولی خدا در شب قدر و رسیدن به خدا و برکت ها و فیض های الهی از راه این ارتباط معنوی اضافه کرد: امام علی(ع) در نهج البلاغه با این مضمون که «از قرآن بخواهید تا با شما سخن بگوید» منظور از سخن گفتن با قرآن را اشاره به خود حضرت بعنوان قرآن ناطق دارد.
وی اشاره کرد: روایت هایی هم وجود دارد که شب قدر شب ولی خدا، امیرالمومنین علی بن ابیطالب و در بعضی روایت ها شب قدر شب حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها گفته شده است که این ۲ روایت هیچ منافاتی با هم ندارد چون که همه ائمه نور واحد هستند.
به گفته فراهتی، بر پایه روایت های معتبر کسی می تواند قدر و شب قدر را درک کند که مقام حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها را آنگونه که سزاور و شایسته اوست شناخته باشد که این شناخت مقدمه ای برای توسل به ساحت مقدس آن بانوی بزرگوار و ارتباط با آن حضرت و رسیدن به فیض های الهی در شب قدر است.
وی با اشاره به عبارت "این السبب بین الارض و السما" دعای ندبه در مورد امام عصر (عج) که آن بزرگوار واسطه فیض های الهی بین زمین و آسمان است اظهار داشت: باتوجه به این عبارت "بکم فتح الله..." زیارت جامعه کبیره هم بعنوان یک دوره کامل امام شناسی عالم وجود یعنی همه آسمان ها و زمین و آنچه در آنها و هر نعمتی در ظاهر و باطن که از سوی حق تعالی بیاید به واسطه ایمه ای است که در شب قدر باید از راه ارتباط معنوی و توسل به آنان به درک فیض ها و برکت ها این شب پرارزش رسید.
قدر، شب تفکر و اندیشه
استاد دانشگاه کاشان، تفکر و اندیشه در آیه های قرآن را یکی دیگر از خصوصیت های شب قدر عنوان نمود و اضافه کرد: قدر، شب قرآن شناسی و امام شناسی یا معرفت به امام عصر برای رسیدن به رستگاری و نجات از گمراهی است، در غیر این صورت همه عبادت های این شب بدون قرآن شناسی و امام شناسی یک عبادت صوری خواهد بود.
فراهتی، نزول ملائکه و روح به اذن پرورگار را از دیگر عظمت های شب قدر ذکرکرد و اظهار داشت: همه فرشتگان الهی و حتی روح در این شب بر زمین نازل می شوند که در مورد روح اختلاف است بعضی می گویند مراد جبرئیل امین، بعضی می گویند مقامی برتر از تمام فرشتگان الهی و بعضی هم معتقدند که مردا از آن همان وحی الهی است.
وی، فلسفه نزول فرشتگان الهی بر زمین و حضور در میان انسان ها را برای عرضه خواسته ها، نیازها و دعاهای آنان بدون هیچ درنگی به پیشگاه خداوند و برآوردن آن به امر الهی بواسطه فیض حجت الهی یعنی امام زمان(عج) بیان کرد و اضافه کرد: از امام باقر(ع) سووال شد آیا شما می دانید که از میان این سه شب ۱۹، ۲۱ و ۲۳ کدام شب قدر است حضرت فرمودند چگونه ما ندانیم در صورتیکه فرشتگان الهی در این شب دور تا دور و گرداگرد خانه ما رفت و آمد دارند و با ما در ارتباط هستند.
محقق و پژوهشگر علوم اسلامی همینطور نزول فرشتگان الهی را با استناد به آیه های ۱۲۵ و ۱۲۶ سوره آل عمران «بَلَی إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُسَوِّمینَ وَ ما جَعَلَهُ اللّهُ إِلاّ بُشْری لَکُمْ وَ لِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُکُمْ بِهِ وَ مَا النَّصْرُ إِلاّ مِنْ عِنْدِ اللّهِ» باعث آرامش انسان دانست و اظهار داشت: فرشتگان برای رسیدن انسان ها به آرامش و بشارت و نزول برکت های الهی از طرف خدا در شب قدر به انسان ها نازل می شوند.
فراهتی، استفاده از تمامی لحظه های نورانی شب قدر برای آمرزش و کسب فیض را از موهبت ها و کرامت های الهی این شب خواهان شد و اظهار داشت: آمرزش، مغفرت و رحمت الهی، استجابت دعاها، نیازها و خواسته های انسان های مومن به اذن خدا عامل آرامش بخشیدن به آنان در شب قدر می شود، ازاین رو شب قدر شب آرامش روح و روان انسان ها است برای همین خداوند در سوره قدر می فرماید «سَلامٌ هِی حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ» یعنی "شب سلامت، شب آرامش روح و روان انسان تا طلوع فجر".
به گفته وی، از دست دادن شب سلامت و رحمت الهی، شب ریزش بیکران باران رحمت، فیض و جود حق تعالی تا هنگام فجر بر بندگانش با سرعتی فوق ادراک انسان جای افسوس دارد و اگر خدایی ناخواسته چنین فضیلتی و موهبت الهی را که خداوند به ما عنایت فرموده در اثر غفلت و ناآگاهی و بی توجهی از دست بدهیم گرفتار حسرت و ندامت در قیامت خواهیم شد که هیچ چاره ای ندارد.
قدر، شب بازگشت به خویشتن واقعی انسان
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان اظهار داشت: شب قدری را که در آن میتوان با توبه و استغفار واقعی یک دفعه از تمامی گناهان عمر پاک و مثل کودک تازه متولد شده مطهر شد و به واسطه قرآن و اهل بیت(ع) به معرفت الهی بازگشت به هیچ وجه نباید از دست داد.
وی با اشاره به حدیث رسول خدا(ص) در صفحه ۱۳۶ کتاب "فضایل الاشهر الثلاثه شیخ صدوق" در خصوص اینکه "هر کس از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب الهی شب قدر را به عبادت بگذارند گناهان گذشته اش آمرزیده می شود" اضافه کرد: در روایتی دیگر از پیامبر(ص) در صفحه ۳۴۵ جلد نخست کتاب اقبال الاعمال که "هر کس شب قدر را احیا دارد تا سال آینده عذاب از او برداشته می شود" مبین فضیلت والای شب قدر برای توبه و بازگشت به خویشتن واقعی و اصل خویش است.
فراهتی، شب زنده داری، تفکر و تدبر را باتوجه به منابع روایی از معصومان بالاترین عبادت برشمرد و افزود: انسان در شب قدر با خود خلوت کند به خویشتن خویش بازگردد و از من گمشده در مال، ثروت، مقام و موقعیت اجتماعی و سایر آلودگی های نفسانی و شهوانی جدا شود و اصل خویش را پیدا کند تا با خروج از من ساختگی و ظاهری و حجاب جان خود به من اصلی و سازندگی کمال انسانی خود برسد.(خوشا آن دمی که از این چهره پرده برفکنم)
عضو شورای فرهنگ عمومی کاشان اشاره کرد: من ساختگی و ظاهری منی است که اگر دیگران چهره آلوده ما را با آن ببینند و بفهمند بسیار ناراحت و رسوا کننده است، ازاین رو در شب قدر، شب توبه و استغفار با بازگشت به من اصیل انسانی و واقعی خودمان در کسب توفیقات الهی و بهره برداری از همه لحظه ها، دقیقه ها و ثانیه های آن تلاش نماییم تا در ردیف محروم شدگان از فضل، جود، فیض و رحمت الهی قرار نگیریم.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایرنا، شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر، شب نزول قرآن است و زمان دقیق آن، روشن نیست، اما بر پایه خیلی از روایت ها، در ماه رمضان واقع شده و به احتمال زیاد یکی از شبهای ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تاکید بیشتری دارند.
شیعیان در این شب ها با الگوگیری از معصومان(ع)، به شب زنده داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین ها و اعمال این شب می پردازند؛ ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب ها هم به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین های شب قدر همراه شده است.
منبع: marketdoc.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب