مهمانی مامان ها، به صرف تلخ و شیرین مادری روی آنتن
برنامه «مامان ها»، نمونه جدیدی از برنامه های گفت وگومحور در سبک رئالیتی شو را به مخاطب عرضه می کند که فیلتر یکجانبه نگری را از چهره مادرانگی می زداید و به مسائلی می پردازد که مادران امروز در تربیت و حتی گفت و گو با فرزندان خود دارد.
برنامه گفت وگومحور مامان ها به تهیه کنندگی مجتبی حسینی و اجرای منصوره مصطفی زاده با موضوع دغدغه های مادران امروز و تربیت فرزندان از پنجم آبان روی آنتن شبکه سه سیما رفت. این برنامه در هر قسمت به موضوعاتی در رابطه با تربیت فرزندان در دهه اخیر می پردازد. موضوعاتی؛ چون تغییر روابط خانواده و نبود همبازی برای کودکان و نحوه استفاده فرزندان از فناوری های ارتباطی نو مثل موبایل و تبلت، ضرورت آموزش زبان خارجی به فرزندان یا دغدغه های مادران شاغل همین طور موضوعات چالش برانگیزی مانند تربیت جنسی فرزندان یا رویکرد منفی به مادری از دیگر پرونده های این برنامه است که تا حالا ۲۹ قسمت آن روی آنتن رفته است.
مامان ها به سردبیری سیدمیلاد ناظمی و کارگردانی سعید ابراهیمی که پنج روز هفته از ساعت ۱۷: ۳۰ روی آنتن شبکه سه می رود، در ظاهر هم تفاوت هایی با سایر برنامه های کارشناس محور در رابطه با تربیت فرزندان دارد و البته پس از تماشای چند قسمت این تفاوت در محتوا نیز برای مخاطب آشکار می شود. منصوره مصطفی زاده در این برنامه نه فقط مجری که مادری با دو فرزند است که دغدغه های خودرا دارد و هر بار میزبان یک یا چند مادر می شود که به خانه او می آیند تا درباره موضوعی با او صحبت یا دردودل کنند. فضای برنامه هم به تناسب استودیو نیست، که خانه مصطفی زاده است و او با شکل و شمایل یک زن ایرانی و مسلمان با چادری رنگی از میهمانانش پذیرایی و با آنها صحبت می کند. غیر از اینکه در بیشتر قسمت ها کلا از کارشناس خبری نیست، تلاش شده فضای گفت وگوها دوستانه باشد تا از قِبَل صمیمیت ایجادشده حرف هایی زده شود که خیلی از آنها تا حالا یا در رسانه ای مثل سیما گفته نشده یا شفاف در مورد آنها حرف زده نشده است.
منصوره مصطفی زاده مجری این برنامه پیش از این بعنوان کارشناس کتاب کودک در آیتم های هفتگی برنامه کتاب باز دیده شده و تجربه اجرا ندارد، اما اهل رسانه است و سال ها در حوزه جوان و کودک همچون در دوهفته نامه همشهری بچه ها قلم زده است. سیدمیلاد ناظمی نیز سابقه کار در رسانه های مکتوبی چون همشهری جوان و جام جم و برنامه های تلویزیونی مختلف را دارد، سیدمجید حسینی نیز در برنامه های تلویزیونی مانند سختانه، جیوگی و فاز و تولید مستندهایی مانند میراث آلبرتا حضور داشته است. کارگردان مامان ها در برنامه هایی مانند جیوگی، دورت بگردم ایران، فاز و... نیز تجربه حضور دارد.
اجرا برای من کار جذابی نیست
مصطفی زاده که سابقه کاری اش از دغدغه در موضوع مادرانگی خبر می دهد درباره اینکه آیا از اجرای این برنامه و بیان بعضی مطالب مربوط به حوزه زندگی شخصی خود نگرانی نداشته به خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار داشت: من پیش از این هم در صفحه اینستاگرام خودم حریم هایی را مشخص کرده بودم و راجع به بعضی مسائل حرف می زدم و به صورتی تکلیفم با خودم روشن بود و بیشتر از چارچوب های خودم هم نگفتم.
وی در مورد نخستین تجربه اجرا نیز توضیح داد: حرفه تخصصی من اجرا نیست و در حقیقت اجرا با بقیه فعالیتهای من هماهنگ نیست؛ اما موضوع اجرا یعنی مامان ها و والدگری موضوعی است که در تمام نقش های شغلی من مثل نویسندگی و روزنامه نگاری حضور داشته و رنگ پررنگی دارد و قسمتی از این ماجرا برای من حل شده بود.
اجرا نیاز به آموزش دارد و کار سخت و سنگینی است البته خودم هم چنین تصوری نمی کردم که مجری شده ام برای اینکه کار سختی است و برای من خیلی جذاب نیست و حوزه ای نیست که حتی بخواهم بعدها روی آن کار کنم.
وی ادامه داد: موضوع مامان ها را دوست دارم شاید اگر امکان آن بود که در این گروه محتوا تولید کنم این کار را می کردم و برای من مطلوب تر بود ولی گروه ما اینطور پیش رفت و قرار شد جایگاه مجری را داشته باشم و در موضوعات غیرتخصصی هم اجرا نخواهم کرد.
برنامه سازی اهالی رسانه برای تلویزیون
سیدمیلاد ناظمی در مورد روند شکل گیری طرح اولیه مامان ها اظهار داشت: ما از حدود اواسط سال ۹۷ در مورد جای خالی بعضی مباحث در تلویزیون هم نظر بودیم و همین مورد موجب شد فکر نماییم آیا می شود این مباحث را که دغدغه های جدی مادران امروز هست در تلویزیون بیان کرد و آغاز به طراحی کردیم؛ تا اینکه در سال ۹۸ و پس از رایزنی ها و مشورت های زیاد به فرم و محتوای کلی این برنامه رسیدیم و ساخت آنرا در سال ۹۹ شروع کردیم.
وی در مورد اینکه آیا مامان ها اتاق فکری هم دارد یا خیر اظهار داشت: ما از مشاوره هایی در اطراف مان کمک می گرفتیم که به صورتی شورای اندیشه ورزی برنامه بودند ولی مانند اتاق فکرهای مرسوم جلسات مشترکی بین این گروه ها برگزار نمی شد و در حقیقت اتاق فکر برنامه ما در بخش طراحی فرمی، محتوایی، روانشناسی و... منفصل از هم بودند. برای مثال در بخش طراحی فرم برنامه با برنامه سازانی چون فواد صفاریان پور، احسان عمادی و یوسف منصوری مشورت می کردیم و در نهایت برمبنای محتوایی که مد نظر داشتیم به این فرم رسیدیم. همین طور با گروهی از روانشناسان و کارشناسان تربیت کودک دینی در مورد محتوای برنامه رایزنی کردیم.
ناظمی در مورد این انتقاد که فضای برنامه قصد القای فضایی غیراستودیویی دارد ولی مخاطب آنرا باور نمی کند و تصور می شود یک استودیو مانند خانه مجری طراحی شده اظهار داشت: بازخوردها تا حالا نشان داده توانسته ایم فضایی گرم و صمیمانه تر را نسبت به برنامه های دیگر تلویزیونی فراهم نماییم برای اینکه صمیمانه بودن فضا دو وجه دارد یکی اینکه مخاطب آنرا درک کند و دیگر از نظر میهمان ها فضا صمیمانه تر باشد تا بتواند فارغ از دوربین ها از تجربه های شخصی و خصوصیش صحبت کند. آنهم مهمانی که از جنس میهمان های متداول برنامه های تلویزیونی و کارشناسان نیست و برای نخستین بار جلوی دوربین ها حاضر شده و باید مسائل شخصی زندگی اش را بگوید.
مصطفی زاده فقط مجری نیست
وی افزود: نمی گویم ما قانع شدیم و به این حد از صمیمیت در فرم بوجود آمده راضی هستیم اما برمبنای آزمون و بازخوردهایی که مخاطبان نشان داده اند متوجه شدیم تا حد قابل توجهی صمیمیت برنامه توسط مخاطبانش درک شده و آنها متوجه شده اند افراد آسان تر و واقعی تر حرف می زنند.
ناظمی در مورد دلیل انتخاب خانم مصطفی زاده بعنوان مجری این برنامه اظهار داشت: منصوره مصطفی زاده فقط مجری نیست که بیاید پلاتو بخواند، گفت و گو بگیرد و برود بلکه در محتوا کاملا تسلط دارد، هویت مادری را درک کرده و شخصیت میزبان را در برنامه ایفا می کند. خانم مصطفی زاده از بدو طراحی اولیه بعنوان مجری برنامه انتخاب شدند و این انتخاب اول به خاطر خاصیت خاص خودشان بود. در حقیقت برنامه مامان ها حول محور شخصیت منصوره مصطفی زاده و هویت مادری وی و توانایی هایش طراحی شد و استفاده از او بعنوان مجری برای ما مهم و مفید بود.
خوشبختانه مسئولان شبکه هم با اجرای او موافق بوند و زمانی که نسخه اولیه برنامه را دیدند از نحوه اجرا و تسلطش استقبال کردند. ضمنا اگر وی در دسترس نبود برای انتخاب مجری به شدت با مشکل مواجه می شدیم برای اینکه از بین مجریان تلویزیون فردی که خاصیت های مد نظر ما را داشته باشد نمی شناختیم. بین بیش از ۲۰۰ مجری رسمی تلویزیون مجری خانمی نبود که با برنامه و ایده ما تناسب داشته باشد. مثلا مجری های خانم حتی در صورتیکه مادر نیز باشند، از هویت مادریشان حین اجرا استفاده نمی کنند و نمی خواهند از امور شخصی زندگی خودشان حرف بزنند.
مادری بدون فیلتر در مامان ها
ناظمی در مورد انتخاب موضوعات هر قسمت اظهار داشت: در جلسات اولیه وقتی موضوعات را رده بندی کردیم سراغ چالش های موجود در خانواده های فعلی رفتیم، برای طرح این چالش ها تلاش کردیم افرادی را انتخاب نماییم که محتوا را درست و دقیق منتقل کنند. برای اینکه خانواده و بچه ارزش برنامه ما است ولی قرار نیست که این ارزش ها موجب شود صورت مسئله ها را پاک نماییم. اتفاقا معتقد هستیم عنوان کردن سختی ها و چاره هایش موجب می شود مادرها با توانمندی بیشتری با مسائلشان مواجه شون. در این راه انتخاب میهمان ها که محتوا توسط آنها به مخاطب منتقل شود بسیار اهمیت پیدا می کند و ما با حساسیت زیاد میهمان ها را از بین آدم های معمولی که به ما درخواست داده اند برگزیده ایم.
ناظمی در مورد استفاده نکردن از یک کارشناس روانشناسی کودک در این برنامه ها به جهت اینکه در آخر اظهار نظر را در مورد موضوع برنامه مطرح کند اظهار داشت: ما سراغ موضوعاتی رفتیم که پیچیدگی های خاص خودرا دارند مثل اینکه تصاویر فرزندان مان را با چه قاعده و چه تعدادی در شبکه های مجازی منتشر نماییم. از آن جا که این موضوعات جدید هستند، معمولا جواب قطعی در مورد آنها وجود ندارد و ما این ها را در پژوهش ها مفصلی که توسط تیم سردبیری انجام شده بررسی نموده ایم. به همین خاطر حضور کارشناس در بخش قابل توجهی از قسمت های مامان ها بلا وجه است برای اینکه در این موضوعات نظر قطعی وجود ندارد یا بین متخصصان حوزه مربوطه نیز اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. ما قسمت به قسمت در مورد حضور کارشناس تصمیم گرفتیم و مثلا در قسمت هایی مثل «اختلاف نظر پدر و مادر در تربیت»، «آداب تماشا»، «بازی های کامپیوتری»، «کتاب»، «هوش و استعدادیابی فرزندان» و... از حضور کارشناس بهره بردیم اما در موارد دیگر بیشتر روی کلان تجربه ها و مادرهای عادی تمرکز کردیم.
ابراهیمی نیز در مورد اینکه بخش های زیادی از برنامه در فضای داخلی استودیوگونه ای می گذرد اظهار داشت: به جهت اینکه همه برنامه در این فضا نباشد آیتم های اول برنامه را ساختیم که در داخل خانه میهمان ها تصویربرداری شده است.
اما این برنامه بطور کلی گفت و گو محور است و برای گفت و گو و تحقق هدف آن نیاز به تمرکز داریم ولی در فصل های بعدی بیشتر به خانه های میهمان ها می رویم که این رفتن به خانه ها به صورت موضوعی است.
کارگردان برنامه مامان ها ضمن اشاره به اینکه سبک این برنامه رئالیتی شو است اضافه کرد: در حالت فعلی آیتم اول این وجهه رئالیتی شو بودن را دارد ولی این وجهه در کل برنامه غالب نیست و بیشتر گفت و گو محور است که با آیتم اول و رنگ و لعاب داخل استودیو تلاش کردیم میزان جذابیت برنامه را افزایش دهیم.
توقع افراطی مخاطب از برنامه واقع گرا
وی تصریح کرد: بازخوردی که از مخاطب گرفتیم نشان داد اگر حرف خوب و درستی زده شود، مخاطب گوش می دهد و لزوما نباید برای افزودن جذابیت دوربین به مکان های مختلف برود.
ابراهیمی در مورد کارکردن با میهمان هایی که افراد حرفه ای رسانه ای نبودند اظهار داشت: تصمیم گرفتیم از سلبریتی ها استفاده نکنیم برای اینکه از فرط حضور در برنامه های مختلف قصه آنها به تکرار رسیده است. مادرهای ما در این برنامه قصه های متفاوت ولی واقعی دارند. این امر البته مخاطراتی هم داشت که ممکن بود گرفتار خودسانسوری یا اضطراب شوند برای حل این مشکل فضا را صمیمی می کردیم و مجری هم پیش از برنامه با آنها وقت می گذراند. ما در مجموع با با بیش از ۱۰۰۰ مادر برای این برنامه گفت وگوی حضوری و تلفنی داشتیم و از حدود ۱۲۰ نفر آنها را در برنامه بعنوان میهمان دعوت کردیم.
کارگردان مامان ها یکی از بازخوردهای این برنامه را توقع افراطی مخاطب از برنامه ای واقع گرا دانست و اظهار داشت: بعضی مخاطبان گله دارند چرا مامان ها زندگی خانواده و مادرهای معمولی جامعه را ندیده و در یک کلام گویی مخاطب امروز فقط برنامه هایی را واقع گرایی می داند که دغدغه ها و مشکلات تا حدی سیاه نمایی شده قشر خاصی را نشان دهد و به سمت تلخی ها برود.
تصاویر خانه های میهمان ها تا حدی حساسیت نابجا ایجاد کرد برای اینکه مخاطب درگیر طبقه اجتماعی میهمان شده و فکر می کند آنها دغدغه های روزمره ندارند.
کارگردان مامان ها در پاسخ به این بازخوردها اظهار داشت: اما ما هم موقع فیلمبرداری به همه میهمان ها گفتیم اهتمام کنید شعار ندهید و هم زمان تدوین بخش های شعاری را حذف کردیم بطور کلی قصد داشتیم وجهه خاکستری آدم ها را هم نشان دهیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب