تغییر کاربری اراضی شهرها را به کوره حرارتی تبدیل نموده است
بازار مقاله: نتایج پژوهشی که اخیرا از طرف محققان دانشگاه تهران انجام شده است، مبین ارتباط مستقیم بین تغییر کاربری اراضی و افزایش دمای شهرهاست.
به گزارش بازار مقاله به نقل از دانشگاه تهران، محققان دانشگاه تهران در یک پژوهش که اخیرا و بر مبنای داده های سنجش از دور ۳۵ سال گذشته (بازه زمانی بین ۱۹۸۵ تا ۲۰۲۰) و با بهره بردن از روش های یادگیری عمیق انجام داده اند، نشان دادند که تغییر کاربری در اراضی شهرها، سبب افزایش دمای حدود ۲ درجه ای می شود که این افزایش دما، خطرات خیلی از جمله خشکسالی و کم آبی، فرسایش خاک، آلودگی هوا، گسترش ریزگردها و کاهش امنیت غذایی و نتایج نگران کننده افزایش نفوذ و شدت اشعه فرابنفش(uv) را به دنبال دارد.
سیدکاظم علوی پناه، استاد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران که این مطالعه را سرپرستی کرده است، در این زمینه اظهار داشت: «افزایش دمای زمین، واقعیتی است که هر روز در زندگی ما تکرار می شود. تابستان هایی که طولانی تر و داغ تر شده اند، شهرهایی که به کوره های حرارتی تبدیل گشته اند و خاکی که دیگر تاب گرما را ندارد. گرمایش زمین، بخصوص در کشورهای خشک و نیمه خشک مانند ایران، نه فقط یک تهدید زیست محیطی، بلکه بستری برای بسط سایر بحران هاست.»
وی اضافه کرد: «در جهانی که بحران ها به هم زنجیر شده اند، اثرات گرمایش جهانی صرفا به دمای هوا محدود نمی شود؛ بلکه با شتاب دادن به سایر بحران ها، یک ساختار پیچیده و خطرناک از نتایج هم افزا شکل می گیرد. بحران ها در دنیای امروز نه فقط حل نمی شوند، بلکه یکدیگر را تقویت می کنند. حاصل این هم افزایی، شرایطی است که هر اقدام کوچک اشتباه می تواند زنجیره ای از واکنش های بزرگ و پیش بینی ناپذیر را فعال کند.»
سرپرست این گروه پژوهشی با ابراز نگرانی شدید از افزایش دما در ایران، تصریح کرد: «در سالیان اخیر، ایران رکوردهای جهانی گرما را شکست. بر طبق داده های ماهواره ای، مانندMODIS، Landsat و Sentinel-۳، افزایش نگران کننده دمای سطح زمین (LST) بخصوص در مناطق مرکزی، شرقی و جنوبی ایران ثبت شده است. خیلی از شهرهای بزرگ ایران، همچون مشهد، در زمره بزرگ ترین جزایر حرارتی منطقه قرار گرفته اند؛ پدیده ای که زندگی میلیونها نفر را به چالش کشیده و هزینه های انرژی، سلامت و خدمات شهری را بشدت افزایش داده است.»
استاد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، با تکیه بر لزوم توجه به مساله گرمایش شهرها و یافتن چاره برای ممانعت از آن، گفت: «پژوهش حاضر در جواب این وضعیت بحرانی، در چارچوب رساله دکتری خانم زینت کومه، دانشجوی دکترای سنجش از دور و GISدانشگاه تهران با همکاری سعید حمزه و سارا عطارچی از اعضای هیات علمی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و هادی معماریان، عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند طراحی شد، پروژه ای علمی با هدف تحلیل دقیق تر ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی و افزایش دمای سطح زمین در دو شهر مهم با اقلیم متفاوت (مشهد و ساری) با استفاده از داده های سنجش از دور در بازه زمانی ۱۹۸۵ تا ۲۰۲۰ و استفاده از روش های یادگیری عمیق انجام شده است.»
علوی پناه در رابطه با یافته های این مطالعه، اظهار داشت: «در دوره زمانی ۳۵ ساله، دمای سطح زمین در بعضی مناطق بالاتر از ۲ درجه سانتی گراد بالا رفته است، بخصوص در نقاطی که پوشش جنگلی و کشاورزی به مناطق شهری تبدیل گشته اند. در مقابل، مناطقی با پوشش گیاهی پایدار و مدیریت شده، دمایی نسبتاً ثابت تر و پایین تر را تجربه کرده اند.»
سرپرست این تحقیق، در رابطه با میزان دقت برآوردهای این مطالعه نیز، اظهار داشت: «مدل شبکه عصبی کانولوشنی (CNN) با دقت ۹۲.۰۳ درصد عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم های سنتی مانند SVM و Random Forest نشان داد، که نشان دهنده توان بالای یادگیری عمیق در تحلیل روابط پیچیده زیست محیطی و مکانی است.»
عضو هیات علمی «سنجش از دور و GIS» دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران همینطور به اهمیت انجام این مطالعه و تأثیر آن بر برنامه ریزی شهری اشاره نمود و اظهار داشت: «نتایج این مطالعه تاکید می کند که الگوی توسعه شهری، تأثیر مستقیم و معناداری بر دمای سطح زمین دارد و روش های پایش و مدل سازی مبتنی بر یادگیری عمیق می توانند ابزارهای مؤثری برای تصمیم گیری در حوزه برنامه ریزی شهری و کاهش اثرات جزایر حرارتی باشند. با عنایت به پیش بینی افزایش دمای زمین در سالیان آینده، توسعه راهکارهای پایدار مانند افزایش فضای سبز شهری، کنترل گسترش بی رویه شهرها و حفظ پوشش های گیاهی طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.»
وی اضافه کرد: «این یافته ها، قدمی مهم برای شناخت بهتر پدیده های محیطی و توسعه سیاستهای کارآمد برای مدیریت تغییرات اقلیمی و کاهش اثرات گرمایش شهری شمرده می شود.»
علوی پناه تصریح کرد: «این پژوهش فراتر از تحلیل گذشته، ابزاری برای پیش بینی آینده شهرها هم فراهم نموده است. با درک بهتر رابطه بین تغییرات کاربری زمین و گرمایش موضعی، میتوان سناریوهای توسعه شهری را بازنگری کرد و سیاست هایی بر پایه حفظ تعادل محیطی طراحی کرد. ایجاد فضای سبز، کنترل گسترش افقی شهرها، استفاده از مصالح پایدار و طراحی شهری اقلیم محور، همچون راهکارهایی هستند که از دل این داده ها بیرون آمده اند. اگر مسئولان، مدیران شهری و تصمیم گیران کلان، از این داده ها و تحلیل ها بهره نگیرند، فردا در مقابل نتایج آن ناتوان خواهند ماند. حال زمان آنست که با دیدی علمی، سیستمی و کل نگر، برای نجات زمین و آینده مان، تصمیمی آگاهانه بگیریم.»
علوی پناه در آخر اظهار داشت: «زمین با ما سخن می گوید؛ اما نه با کلمات، بلکه با افزایش دما، خشکسالی، ریزگرد و حریق. اگر این زبان را نشنویم، اگر پیام هایش را نادیده بگیریم، اگر همچنان جنگ با طبیعت را ادامه دهیم، آینده ای بسیار گرم تر، خشک تر و ناپایدارتر در انتظار ما خواهد بود.»
نتایج این مطالعه در چارچوب دو مقاله علمی در ژورنال های " International Journal of Environmental Research" و " Journal of Arid Land" انتشار یافته اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان بازارمقاله در مورد این مطلب