آسیب شناسی مركز آموزش عالی میراث در گفت وگو با مدیر موزه ملك
در رابطه با فارغ التحصیلان بدتعهدی شد
به گزارش بازار مقاله، مدیر موزه ملک که یکی از فارغ التحصیلان مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی است، از نادیده گرفتن متخصصان و فارغ التحصیلان این مرکز در بدنه میراث فرهنگی، انتقاد نمود و اظهار داشت: مبنا در میراث فرهنگی هرچیزی جز تجربه، تخصص و مهارت فرد است. در آن مرکز مجموعه کارشناسانی تربیت شدند، اما دستگاه میراث فرهنگی به جای متخصصان از بیرون خانواده، عضو می گیرد.
رضا دبیری نژاد، موزه دار و یکی از فارغ التحصیلان مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در ادامه مجموعه گفت وگوهای ایسنا در رابطه با لزوم بازگشایی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی که سال هاست به بهانه های نامشخصی تعطیل شده است، نگاه منتقدانه خویش را بیشتر به وضعیت و سرنوشت متخصصان و فارغ التحصیلان این مرکز آموزشی معطوف کرد.
او در اینباره به ایسنا اظهار داشت: متأسفانه در حوزه فرهنگ اشکالاتی داریم، برای مثال حوزه فرهنگ را امری همگانی فرض می نماییم و بر این اساس همه فکر می کنند که می توانند در باره آن نظر دهند و کم تر پیش می آید که مانند سایر حوزه ها و رشته ها، متخصصان علوم انسانی بر مسند این حوزه بنشینند. این مورد در حوزه میراث فرهنگی هم صدق می کند و کم پیش می آید که در حوزه مدیریت این حوزه از متخصصان، فارغ التحصیلان و یا صاحبان تجربه این رشته استفاده گردد. در عین حال این حوزه را به سادگی به افرادی می سپاریم که به نظر چون تجربه فرهنگی دارند، می توانند در آن صاحب نظر باشند و مدیریت کنند.
دبیری نژاد افزود: بخش صدمه دیده در میراث فرهنگی همین جاست؛ مبنا هرچیزی جز تجربه، تخصص و مهارت فرد است، برای مثال وقتی پیمانکاری برای مرمت یک گنبد انتخاب می نماییم مبنا باید تخصص، تحصیل و تجربه فرد باشد، یا مدیر یک موزه باید یا متخصص مبحث موزه باشد، یا فردی باشد که صاحب تجربه در حوزه موزه داری باشد.
او اضافه کرد: این در حالیست که در حوزه های دیگر همچون حوزه پزشکی استفاده از متخصصان خیلی مهم می باشد و برای ریاست یک بیمارستان از فردی استفاده می نمایند که پزشک باشد نه اینکه یک مرمت گر را رئیس یک بیمارستان کنند. این حساسیت در حوزه فرهنگ و خصوصا میراث فرهنگی وجود ندارد، در حالیکه اهمیت برابری دارند. منظورم صرفاً افرادی که در بدنه وزاتخانه هستند، نیست.
رئیس موزه ملک بیان نمود: هم اکنون کلی موزه خصوصی مجوز گرفته که هیچکدام از آنها نه تحصیلات در رابطه با موزه داری دارند و نه یک کارشناس موزه داری را به کار گرفته اند و طبیعتا عواقب دارد. این روزها کسی که موزه دارد، ادعای موزه داری هم دارد، بدون آن که دانش آنرا داشته باشد. بعد این پرسش مطرح می شود که چرا این موزه ها فعال نیستند. موزه های ما در بسیاری از نهادها و مراکز کارشناس موزه داری و کارشناس مرمت آثار به کار نگرفتند، هر ۹۰۰ موزه ای که گفته می شود در کشور داریم، کارشناس موزه داری دارند؟ کارشناس مرمت آثار دارند؟ این مورد در حوزه های مرمتی، ابنیه تاریخی و... هم صدق می کند.
دبیری نژاد که از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ در مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی دانشجو بود، در ادامه اظهار داشت: بیمار شدن یک آدم را می بینیم، ولی حواسمان نیست که اگر یک بنای تاریخی یک اثر تاریخی و موزه ای به واسطه نبود تخصص صدمه ببیند، اثراتش تا سالهای سال باقی خواهد ماند و جبران ناپذیر است.
او سپس در رابطه با سرنوشت فارغ التحصیلان مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی اظهار نمود: در سازمان میراث فرهنگی که تازه بوجود آمده بود با کمبود کارشناس و کاردان مواجه گشتند و بر این اساس دانشکده میراث فرهنگی به وجود آمد. در ابتدای امر تعهدی ایجاد کردند که از فارغ التحصیلان این دانشکده در بدنه سازمان میراث فرهنگی استفاده نمایند. با این تعهد، ابتدا کاردان و تکنسین و بعد کارشناس تربیت کردند و حتی برنامه ریزی شد که در کدام استان ها کار کنند، اما بعد از گرفتن نیروهای کاردانی از این دانشکده، این تعهد برداشته شد و حدودا ۸۰ درصد از دوره های کارشناسی جذب نشدند. عملا میراث فرهنگی از سرمایه هایی که خودش تربیت کرده بود بعنوان بازوی اجرایی و اهل خانواه اش استفاده نکرد.
این موزه دار اضافه کرد: هم اکنون نسل اول جذب شده های کاردانی یا نسل های گذشته متخصصان میراث فرهنگی یا بازنشسته شده اند و یا از میان ما رفته اند. از آنها با عنوان پیشکسوت نام می بریم و به تجلیل از آنها بسنده می نماییم، درحالی که مسأله ما ضمن احترام به پیشکسوتان، پاسخ به نیازها و شرایط موجود است. وقتی می خواهیم یک مدیر یا کارشناس انتخاب نماییم باید بدانیم لیستی از جمع متخصصان آن حوزه را موجود داریم. وقتی یک پیشکسوت در حوزه میراث فرهنگی بازنشسته می شود، ما بدل آنرا نداریم و یا برای انتخاب یک مدیر مرمتی، حتی ۱۰ تا گزینه جایگزین هم نداریم.
دبیری نژاد با بیان اینکه گسستی در حوزه میراث فرهنگی اتفاق افتاده است، اظهار داشت: مجوعه کارشناسانی که تربیت شدند و فارغ التحصیلان دانشگاهی، بیرون از خانواده میراث فرهنگی قرار گرفته اند و این خانواده به جای متخصصان از افراد غیرمتخصص عضو می گیرد. هم اکنون دانشگاه های سراسر کشور کارشناسانی در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربیت می کند، اما مسأله اینست وقتی راه کار جذب ندارند، تحصیل بدون جذب و بازاریابی هم سبب دافعه می شود. خیلی از دانشجوهای این رشته ها، وقتی احساس کردند امکان به کارگیری شان وجود ندارد و آینده کاری در رشته تحصیلی شان ندارند، انصراف دادند. سال هاست در رشته موزه داری در سطح کارشناسی ریزش داریم و دانشجویان امیدوار نیستند که پس از فارغ التحصیلی در فضای این رشته فعالیت کنند.
او تصریح کرد: مسأله اینجاست که باید زمینه های اشتغال این دانشجویان را ایجاد نماییم و علاوه بر ترویج رشته هایی چون موزه داری زمینه به کارگیری آنها را هم ایجاد نماییم. ما در مقابل تمام موزه ها، بناهای تاریخی و محوطه های باستانی کشور مسؤول هستیم و مهم نیست که این رشته ها در اختیار کدام نهاد هستند. وقتی صحبت از موزه می نماییم از یک جمع بزرگ می گوییم و رشد موزه ها به تک تک موزه ها منوط است و نمی توان فقط به یک موزه اکتفا کرد. به کارگیری متخصصان در موزه های مختلف کمک می نماید که جامعه موزه داری ما رشد کند.
این موزه دار با بیان اینکه رشد نامتوازن یا رشد نکردن در فضای میراث فرهنگی، این حوزه را با بحران روبرو کرده است، اظهار داشت: وقتی صحبت از میراث فرهنگی می نماییم برای اینکه در جامعه امروز نقش داشته باشد و سبب شور و نشاط شود باید همه بناهای تاریخی، همه محوطه های بستانی و تمام صنایع دستی ها را وارد چرخه جامعه نماییم.
دبیری نژاد همینطور بیان نمود: زمانی که متخصصان را نادیده می گیریم، عملا تخصص را نادیده گرفته ایم و در این حالت نمی توانیم از استانداردهای نقش دانشِ مرتبط صحبت نماییم. در واقع نبودن متخصصان در راه و جایگاه های سیاست گذاری، تصمیم گیری و مدیریتِ مبحث عملا حوزه میراث فرهنگی را با تضعیف دانش روبرو کرده و تضعیف دانش در حوزه میراث فرهنگی، یعنی بسترسازی برای بحران های مختلف و امکان صدمه های مختلف بر آثار تاریخی و فرهنگی که خواه ناخواه اثرات درازمدتی خواهد داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان بازارمقاله در مورد این مطلب