نگاهی به پرداخت زبان فارسی در شبكه‌ی جام جم؛
زبان فارسی، عاملی در بقای هویت ملی و فرهنگی
اهمیت پرداختن به زبان فارسی بر كسی پوشیده نیست و شاید مهمترین و برجسته ترین قسمت این پرداختن به این علت باشد كه فارسی فقط یك زبان نیست بلكه چراغ روشن نگه دارنده‌ی یك تمدن و فرهنگ است.
اهمیت پرداختن به زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست و شاید مهمترین و برجسته ترین قسمت این پرداختن به این علت باشد که فارسی صرف یک زبان نیست بلکه چراغ روشن نگه دارنده‌ی یک تمدن و فرهنگ است. تمدنی که حالا قرن ها از حضور آن در عرصه هستی می گذرد و مادامی که افرادی به واسطه‌ی آن با هم ارتباط برقرار کرده و زندگی می کنند، این تمدن هم زنده می ماند و نفس می کشد.
یکی از بخش های جذاب و پایه در هر زبانی ادبیات شفاهی است؛ ادبیاتی که بواسطه حرف زدن ها و انتقال سینه به سینه در خلال هزاره ها باقی مانده اند و همچنان حاوی عناصر برجسته ای از آموزه های اخلاقی و پیام های رفتاری هستند.
ضرب المثل ها مهمترین جزء در این فرهنگ شفاهی هستند که جوامع بسته به درک اهمیت بستر پرداخت مناسب را برای آنان فراهم ساخته اند.
به تازگی (از شروع سال ۹۹) برنامه روزخوش در شبکه‌ی جام جم به صورت ویژه ای به ضرب المثل ها توجه نشان داده و قسمتی از برنامه های کلی خود و همین طور قسمت هایی جزئی در کلیت برنامه هایش را به این مساله تخصیص داده است. موضوعی که جذابیت های بالقوه ای دارد و نیاز به این پرداخت را بیش از بیش برجسته می سازد.
زبان فارسی، عاملی در بقای هویت ملی و فرهنگی
حسین علیاری تهیه کننده برنامه روز خوش در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و در توضیح علل پرداختن به ضرب المثل های ایرانی در این برنامه، اظهار داشت: باتوجه به این که مخاطبان برنامه روز خوش ایرانیان خارج از کشور هستند ما چند هدف را برای این برنامه درنظرگرفته ایم؛ اهدافی چون جذب مخاطب برای شبکه جام جم و پرکردن فضاهای روحی و عاطفی که ایرانیانی که خارج از ایران زندگی می کنند با آن مواجهند.
وی اضافه کرد: در کنار این هدف ها یکی از اهداف ما پاسداشت زبان فارسی است، هم برای ایرانیانی که سال هاست خارج از ایران زندگی می کنند و هم برای نسل های دوم و سوم که سال هاست از فرهنگ و شرایط داخل کشور دور هستند و این زبان است که می تواند به بقای هویت ملی و فرهنگی این افراد یاری رساند؛ بنا بر این ضرب المثل ها یکی از بخش هایی است که ما به آن می پردازیم؛ البته در طول برنامه بخش های مختلفی برای زبان فارسی داریم، مثلا در آیتم خوش قلم به معرفی کتاب از نویسندگان ایرانی می پردازیم (چون اسم برنامه «روز خوش» است، اسامی آیتم ها هم این کلمه «خوش» را دارند).
بخش دیگری را هم مقرر است در امتداد همین اشاعه ضرب المثل ها شروع نماییم که بر این اساس مشغول همکاری با بنیاد سعدی هستیم و آنها هم با ما همراه شده اند تا از دفاتری که خارج از کشور دارند، برای این همکاری کمک بگیرند؛ چنانچه مقرر است تا از زبان آموزان و فارسی آموزان (دانشجوهای غیرایرانی که فارسی می آموزند) گزارش هایی تهیه کنیم؛ می خواهیم ضرب المثل های ایرانی را با ضرب المثل های مشابه خارجی از سایر کشورها قیاس کرده و به یک تفاهمی در زبان برسیم.
تهیه کننده روزخوش اشاره کرد: این ششمین برنامه است که کارشناس در استودیو داشته ایم اما برنامه های دیگری هم بوده اند که در آنها به صورت گزارش و جداگانه به زبان فارسی پرداخته شده است؛ حدودا می شود اظهار داشت که از شروع برنامه روز خوش ما به زبان فارسی پرداخته ایم. روزخوش از ۱۹ اسفند ۹۸ شروع شده و تابحال ۵۰ برنامه آن پخش شده و تا ۱۰ مرداد، ۵۰ قسمت نوبت اول به انتها رسید و الان سری جدید را آغاز نموده ایم که تا عید می رویم و بر این اساس چیزی حدود ۸۰ برنامه خواهیم داشت.
حکایت نهفته در ضرب المثل ها شیرینی زبان فارسی است
علیاری در پاسخ به این پرسش که سختی ها و شیرینی های پرداختن به زبان و ادبیات فارسی در برنامه سازی و تولید محتوا چه مواردی است، اشاره کرد: طرح ضرب المثل ها از سال ۹۹ در این برنامه آغاز شد و شیرینی این مساله این آگاه شدن است؛ در این مفهوم که ناگفته هایی در زبان فارسی (و هر زبان دیگری) هست که شاید به صورت یومیه استفاده شده و سینه به سینه انتقال یافته باشد و طرف مفهوم کلی آنرا می داند اما حکایت آنرا نمی داند یا حتی ممکنست حکایت گرفتار تحریف شده باشد و این آگاه شدن از اصل داستان لذت بخش است.
مثلا در ضرب المثل ها هم گرگ بالان دیده داشته ایم و هم گرگ باران دیده و ما در برنامه اخیر بحث کردیم که کدام صورت درست است؟ یا در مورد بیت «چنین است رسم روزگار درشت/ گهی پشت به زین و گهی زین به پشت» بحث کردیم که در گفتار ممکنست مدلول آن با یک کسره تغییر کند و اینها شیرین است و به قول کارشناس آخرین برنامه‌ی ادبی (آقای امیرافضلی) این یکی از مثال هایی است که قدمتی کهن حدود ۱۰۰۰ سال دارد چون از شاهنامه گرفته و سینه به سینه منتقل شده است و وجه تمثیل ها و حکایات آن مهم می باشد. وی ادامه داد: زبان فارسی شیرینی خودش را دارد و کشف این موضوعات و نکاتی که گاهی نمی دانیم، شیرینی آنرا بیشتر می کند.
کار ما سختی خاصی ندارد و چون از آن لذت می بریم سختی هایش دیده نمی شود؛ اما قسمت مهم هر کار بررسی و تحقیق و پژوهش است؛ که در برنامه سازی هم سختی های کار ما است اما وقتی کار روی آنتن می رود باتوجه به این که دوست داریم مخاطبانمان بپسندند و کاری برای زبان فارسی انجام داده باشیم، اینها برای ما مهمست.
تهیه کننده برنامه روز خوش در پاسخ به این پرسش که مبنای انتخاب کارشناسان در این برنامه چه چیزی است، تصریح کرد: مبنا تحصیلات و حوزه کاری ایشان است؛ این که عملا در چه حوزه ای کار کرده اند، مهم می باشد. بر این اساس میهمانان ما نویسندگان و شعرا و کسانی هستند که دراین زمینه ها کار کرده باشند؛ یعنی کسانی که به صورت کاربردی با زبان فارسی درگیر باشند، با واژه ها درگیر بوده باشند و کلمات دغدغه شان باشد و واژگان و زبان در ذهنشان ملکه شده باشد.
وی افزود: بر این اساس یکی از مراکز مرجع برای ما بنیاد سعدی است که فراخور آیتم و موضوع از تخصص و آگاهی آنان بهره می گیریم.
توجه به زبان مادری در هویت فرهنگی برجسته است
علیاری با اشاره به رده سنی مخاطبان برنامه‌ی «روز خوش» اشاره کرد: مخاطب این برنامه عام هستند و بااینکه به صورت مشخص به گروه سنی کودک و نوجوان نمی پردازیم اما اهتمام می نماییم در بخش هایی که برای معرفی کتاب داریم، به معرفی کتاب هایی بپردازیم که برای کودکان است؛ مثلا معرفی کتاب های بعضی از انتشارات که به صورت ساده شده به گلستان و بوستان پرداخته اند و می شود مفاهیم این کتاب های کلاسیک ادبیات فارسی را با مفاهیم ساده تر به بچه ها بیاموزیم، به صورتی که برای کودکان و نوجوانانی که در خارج از کشور هستند، جذاب باشد.
همچنان که در رده های سنی بالاتر هم از کتاب های جلال الدین کزازی (استاد دانشگاه، شاعر، نویسنده، مترجم، شاهنامه پژوه و پژوهشگر برجستهٔ ایرانی در زبان و ادب فارسی) معرفی کرده ایم و تلاش می نماییم مخاطبانمان را در موضوعات گسترده ای آگاه کنیم؛ مثلا در مباحث روانشناسی و بحث هویت فرهنگی یکی از موارد برجسته توجه به زبان مادری است و این که چگونه می شود این ارتباط با مبدا را برای کسانی که مهاجرت کرده اند، حفظ کرد.
تهیه کننده‌ی برنامه روز خوش با تاکید بر اهمیت کار در حوزه زبان فارسی، اشاره کرد: هرچه برای زبان فارسی کار نماییم، جا دارد. و در کار برای آن اهتمام می شود اما هنوز کافی نیست و هرکس به فراخور کارش باید به این مهم بپردازد.
وی اضافه کرد: ما در حوزه کاری خودمان تلاش نموده ایم که نویسندگانی که به مخاطبان معرفی می نماییم حتما ایرانی باشند اما ممکنست دیگران صرف کتاب را مدنظر داشته باشند و کتاب های ترجمه شده را هم مورد توجه قرار دهند (که این کار هم ارزش های خودش را دارد).
کسانی که در خارج از کشور زندگی می کنند، باید از همه ابعاد روز زندگی در ایران (مثلا ابعاد فرهنگی، هنری و...) با خبر باشند؛ چونکه همه اتفاقات زندگی در ایران اتفاقات سخت روزمره نیست و در رشته های مختلف پیشرفت های مختلفی بوده است که باید به آنها پرداخت.
تمرکز بر سبک زندگی ایرانی-اسلامی
علیاری در پاسخ به اقبال مخاطبان نسبت به این برنامه و اساسا دیده شدن برنامه های این شبکه برای ایرانیان خارج از ایران، گفت: بازخورد خوب است، البته برنامه ما هنوز جوان است؛ برای چندین سال شبکه جام جم برنامه صبحگاهی نداشته است (برنامه های شبکه‌ی جام جم ۲۴ ساعته پخش می شود اما حدود ۴ سالی بود که برنامه زنده صبحگاهی نداشتیم و برنامه ها تولیدی و تامینی بوده است) و تازه در مرحله جذب مخاطب هستیم؛ امور مخاطبان شبکه که ارتباط با مخاطبین قبلی دارد گویای این است که برخی نمی دانسته اند برنامه صبحگاهی شبکه شروع شده است؛ به هر حال در اینستاگرام و شبکه های اجتماعی بازخوردهایی داریم که نشان از دیده شدن برنامه است.
این برنامه ۹ بامداد به وقت ایران پخش می شود که در بعضی از بخش های اروپا ساعت ۶ و ۶: ۳۰ است و ممکنست کسانی نتوانند در این زمان برنامه را ببینند که خوشبختانه فضای مجازی این فضا و فاصله را پوشش داده است.
وی در آخر اشاره کرد: برنامه ما فقط ادبیات نیست، پس فقط برنامه را در حوزه ادبیات و زبان فارسی نبینید؛ هدف اصلی این برنامه تمرکز بر سبک زندگی ایرانی-اسلامی است که در قسمت های مختلف به این مساله اشاره می نماییم و حتی در ضرب المثل ها هم به این مساله توجه داریم؛ بر این اساس کارشناسانی از حوزه های روانشناسی و جامعه شناسی و کارشناس سلامت و... داریم که تلاش می نماییم درباره این سبک زندگی صحبت کنیم؛ ضمن این که تلاش داریم برنامه به سبب صبحگاهی بودن انرژی بخش باشد و هم این که بعضی از نوستالژی ها و خاطرات مردم را برایشان زنده نماییم.
مجله صبحگاهی روز خوش از تولیدات گروه اجتماعی و اقتصادی شبکه جام جم است و تلاش دارد صبحی پر نشاط و سرشار از صمیمیت را برای بینندگانش رقم زند. ارائه مباحث کارشناسی در حوزه های سبک زندگی اسلامی ایرانی، توسعه فردی، روابط فرد در خانواده و اجتماع و همین طور موضوعاتی چون مردم شناسی اقوام ایرانی، اقلیم ایران، طرح مباحث بهداشتی و حفظ سلامت، پخش موسیقی زنده مقامی، محلی و مردمی همچون بخش های روزخوش می باشد. علاوه بر این، در این برنامه اطلاعات، اخبارو رویدادهای امیدبخش خصوصاً نمایش پیشرفت های غرورانگیز ایرانیان توسط مهدی آقابیگی به سمع و نظر مخاطبان می رسد.
در «روز خوش» که از دوشنبه تا جمعه ساعت ۹ بامداد به وقت تهران روی آنتن شبکه‌ی جام جم می رود، امین نبی اللهی، نعیمه خزایی، مریم ماهور، اردشیر منظم و مهسا ایرانیان بعنوان مجری حضور دارند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب