جهانی شدن دستاورد صنایع دستی گیلان
به گزارش بازار مقاله صنایع دستی گیلان را به جهت ذوق، قریحه، اصالت و رنگ قدمتی هویدا نیست ؛اما امروز بعد از سال ها فراز و فرود، رهسپار جهان شده، بطوریکه ثبت جهانی و جهش صادرات، دستاوردی بزرگ را برای هنرهای صنایع دستی این سرزمین رقم زده است.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایرنا، گیلان سراسر همایشی است از فرهنگ، تاریخ، طبیعت و در این بین شرق گیلان که خود تاریخیست به بلندای هزاران سال، موفق شد در سال ۹۸ همراه با عطر نارنج، چای و شالی ثمره کوبش پر قدمت زنان قاسم آباد رودسر در تار و پود نخ های ابریشمی را با نقش هایی چون شانه گُل، قالی گُل، گلیم گُل، سروگل، چهل چراغ، طرح پرند و بوته چرخ را در بافته ای با عنوان چادرشب به ثبت جهانی برساند و راهی گوشه گوشه جهان کند.
افتاخار آفرینی دست بافته های مردمان گیلان تاثیرات بزرگی بر جغرافیای خود داشته به صورتی که معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در اینباره می گوید: دلیل اصلی ثبت جهانی روستای قاسم آباد رودسر با محوریت چادرشب بافی، رونق صادرات بوده که همینک با ثبت جهانی این تولید صنایع دستی گیلان دارای شناسنامه جهانی شده و جهش صادرات را برای استان رقم زده است.
فرزاد رشیدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا عنوان کرد: ثبت جهانی قاسم آباد رودسر با عنوان روستای جهانی چادرشب بافی از جانب شورای جهانی صنایع دستی ( World Crafts Council) اتفاق عظیمی بود که بدون صرف یک ریال هزینه و تنها به پشتوانه همت جوامع محلی، مدیران، سازمان های مردم نهاد و دغدغه مندان فرهنگ و هنر این سرزمین بروز یافت.
ثبت جهانی قاسم آباد رودسر با عنوان روستای جهانی چادرشب بافی از جانب شورای جهانی صنایع دستی ( World Crafts Council) اتفاق عظیمی بود که بدون صرف یک ریال هزینه و تنها به پشتوانه همت جوامع محلی، مدیران، سازمان های مردم نهاد و دغدغه مندان فرهنگ و هنر این سرزمین بروز یافت. وی عنوان کرد: تنها ۴۸ مکان با محوریت صنایع دستی در جهان به ثبت جهانی رسیده که یکی از آنها قاسم آباد شهرستان رودسر به عنوان اولین اثر مستقل از گیلان است و این مورد نشانی از برند جهانی برای استان به حساب می آید.
زیبا خسروانی مربی زبان انگلیسی و هنرمند چادر شب بافی در روستای مورد اشاره است که در اینباره توضیح داد: چادرشب بافی هنری دیرینه است که از پیشینیان به ما رسیده و پیشتر، در خانه بیشتر قاسم آبادی ها صدای کوبش شانه بر تار و پود نخ به گوش می رسید و امروز نیازمند حمایت بود که با ثبت جهانی بیشتر از همیشه امکان پذیر شده است.
او می گوید: برای زنان قاسم آباد "عشق" رنگ است، زن رنگ است مرد رنگ است، بچه رنگ است، اما برای بافته های این همه رنگ حمایت لازم بود تا نسل جوان این هنر دیرینه را همچنان پی بگیرند.
روستای قاسم آباد که اصالت، رنگ و قدمت چادرشب بافی اش پای توریستهای خارجی را هم به این دهکده - که پیشتر لباس محلی آن آوازه جهانی داشت - باز کرده است، درتاریخ ۱۱ تیر ماه سال ۹۷ از جانب شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی بعنوان روستای ملی چادر شب بافی به ثبت رسید و نامزد ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی ایران برای ثبت جهانی شد و سرانجام در تابستان ۹۸ به ثبت جهانی رسید.
مهر اصالت و جهش صادرات
صنایع بومی و دستی هر سرزمینی بدون شک یکی از افتخارات ملت آن است، چونکه ریشه های عمیق و استواری در اعتقادات، آداب، عادات، رسوم، سنن و در مجموع فرهنگ معنوی جامعه دارد و نمایشگر فرهنگ و تمدن اقوام بوده است.
اما این بافته های هویتی بیشتر از هرچیری رابطه عمیقی با اقتصاد و معیشت این جوامع ارتباط دارند که همین مبحث در سایه صنعت توریسم توانسته آنها را زنده نگهداشته و راه حیاتشان را تداوم بخشد.
معاون صنایع دستی گیلان بیان نمود: ۳۱ اثر صنایع دستی و هنرهای سنتی استان طی۱۰ سال گذشته مهر اصالت دریافت کرده اند و اینک موسم ششمین دوره داوری مهر اصالت ملی سال ۱۴۰۰ رسیده است که امیدواریم این رقم افزایش قابل ملاحظه ای داشته باشد.
رشیدی اضافه کرد: سعی شده برنامه محور کار نماییم و در این حوزه سیاست کشورهای موفق در حوزه صنایع دستی را مورد بررسی قرار دادیم. رویکرد کلان ما استفاده از ظرفیت سمن ها و دغدغه مندان فرهنگی است که این مورد در بحث ثبت جهانی روستای قاسم آباد با محوریت چادرشب بافی و همینطور ثبت ملی شهر و روستاهای گیلان به منصه ظهور رسید.
وی عنوان کرد: بر همین مبنا فرایند هایی جزو تاکتیک های این معاونت طی یک فرایند پنج ساله تعریف شد ؛این فرآیندها شامل مشارکت، تمایز و هویت بخشی میراثی، برند سازی در سطح جهانی، برند سازی در سطح ملی، ترویج، آموزش و حفاظت از صنایع دستی استفاده از ظرفیت گردشگری برای توسعه صنایع دستی و بازرگانی و صادرات است.
معاون صنایع دستی با اشاره به اینکه در این راستا خیلی از هدف گذاری ها محقق شده و بسیاری دیگر در دست انجام و اجراست افزود: یکی از مهم ترین و بزرگترین رویدادهای حوزه صنایع دستی در حوزه بازرگانی و صادرات بروز یافته است و آن رشد سه برابری صادرات صنایع دستی نسبت به سال ۹۲ است.
یکی از مهم ترین و بزرگترین رویدادهای حوزه صنایع دستی در حوزه بازرگانی و صادرات بروز یافته است و آن رشد سه برابری صادرات صنایع دستی نسبت به سال ۹۲ است. رشیدی بیان نمود: در سال ۹۲ حدود ۷۰۰ هزار دلار صادرات صنایع دستی از استان گیلان به خارج از مرزهای کشور انجام شده است و این در حالیست که با ثبت جهانی چادرشب بافی جهش بزرگی در صادرات این تولیدات صورت گرفت و صادرات صنایع دستی در سال ۹۹ به ۲ میلیون و ۳۲۱ هزار دلار رسید و چادرشب بافی، حصیر بافی و تولیدات چوبی بیشترین رقم صادرات صنایع دستی را به خود اختصاص دادند.
برندسازی در سطح ملی
صنعت دست بواسطه جاری شدن ذوق و هنر در تولید یادمان هایی از گذشته، حامیان خود را بی ارمغان رها نمی کند بلکه اصالت و قدمتی برآمده از صفای روستایی، پاداشی است که در مقابل این حمایت، نصیب خریداران تولیدات صنایع دستی می شود.
بنا به سیاست ها و اولویت های تعیین شده از جانب اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، بعد از ثبت جهانی قاسم آباد روسر با محوریت چادر شب بافی، برندسازی در سطح ملی با هدف رونق صنایع دستی در منطقه بیشتر از همیشه مورد اهتمام قرار گرفت و بعد از معرفی "فشتکه خمام" با عنوان روستای ملی حصیر بافی، سال قبل شهر رشت هم به عنوان شهر ملی رشتی دوزی و چهار روستای گیلان روستای ملی اعلام شدند.
رشتی دوزی (قلاب دوزی رشت) یکی از رودوزی های سنتی ایران و از صنایع دستی گیلان است که در لیست آثار ملی ایران - میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) به ثبت رسیده است؛ در این کار زمینه پارچه به وسیله نخ های ابریشمین رنگین بگونه ای بسیار زیبا و چشم نواز تزئین می شود.
پانزدهم دیماه ۹۹ بود که باحضور استاندار گیلان و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، مراسم اعطای گواهی نامه ثبت ملی روستاها و شهرهای صنایع دستی ایران به چهار روستا و شهر رشت توسط وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کاخ موزه نیاوران برگزار شد.
در این مراسم شهر رشت بعنوان شهر ملی هنرهای سنتی ایران با محوریت رشتی دوزی، روستای ارده شهرستان رضوانشهر با محوریت شال بافی، روستای جیرده شهرستان شفت با محوریت سفالگری سنتی، روستای عنبران محله شهرستان آستارا با محوریت گلیم بافی و روستای شالما شهرستان ماسال با محوریت چوب تراشی موفق به دریافت گواهی نامه ملی شدند.
شهر رشت بعنوان شهر ملی هنرهای سنتی ایران با محوریت رشتی دوزی، روستای ارده شهرستان رضوانشهر با محوریت شال بافی، روستای جیرده شهرستان شفت با محوریت سفالگری سنتی، روستای عنبران محله شهرستان آستارا با محوریت گلیم بافی و روستای شالما شهرستان ماسال با محوریت چوب تراشی موفق به دریافت گواهی نامه ملی شدند. عالیه صادقی بانوی هنرمند گیلانی که توانست با سوزن دوزی های بدیعش، مهر اصالت و نشان عالی یونسکو را از آن خود کند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: رشتی دوزی یا قلاب دوزی یکی از رو دوزی های قدیمی ایران و برند هنرهای سنتی گیلان است که سابقه ای طولانی دارد.
وی عنوان کرد: خاستگاه این هنر، شهر رشت مرکز استان گیلان است چون که جغرافیای طبیعی این منطقه، زمینه مناسبی برای پرورش کرم ابریشم را فراهم آورده بود و آنچه رشتی دوزی (منسوب به رشت) را از قلاب دوزی های سایر نقاط ایران متمایز می کند، تنوع رنگ و فراوانی ابریشم کار شده و تنوع تکنیک های دوخت است.
این دارنده نشان یونسکو و پنج نشان ملی مرغوبیت خاطرنشان کرد: در قدیم رشتی دوزی دارای سه مرحله ابریشم تابی، رنگرزی و طراحی بود.
تقویت زیرساخت های نرم افزاری بازار صنایع دستی
استاندار گیلان هم همواره ثبت روستاهای ارده رضوانشهر با محوریت شال بافی، جیرده شفت با محوریت سفال، عنبران آستارا با محوریت گلیم بافی و روستای شالمای شهرستان ماسال با محوریت چوب تراشی را گامی ارزشمند خواند و اظهار داشت: پیشتر هم ثبت شهر رشت بعنوان شهر خلاق خوراک شناسی در یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد) باعث خرسندی مردم گیلان شد.
زارع اضافه کرد: ثبت جهانی روستای قاسم آباد شهرستان رودسر در حوزه چادرشب بافی هم تلاش قابل تقدیر دیگری در دولت تدبیر و امید است که ضمن تقویت وفاق و همدلی در مردم آن روستا، زمینه توسعه اشتغال در حوزه صنایع دستی و هم مهاجرت معکوس به آنجا را فراهم نمود.
وی ضمن اشاره به صدمه های ناشی از شیوع کرونا به اشتغال بخصوص در حوزه گردشگری اظهار داشت: بنا داریم زیرساخت های لازم و اقدامات نرم افزاری این بخش را تقویت نماییم تا بعد از فروکش کردن این ویروس، شاهد رونق گردشگری و تقویت اشتغال موجود باشیم.
امروز صنایع دستی گیلان به رغم فراز و فرودهای بسیار و حتی با عنایت به برخی بی مهری ها؛ به قوت گیرایی، رنگ و اصالت توانسته در زمره باارزش ترین هنرهای کاربردی جامعه مطرح شود و خشنودیم صنایع دستی استان به جهت ذوق، قریحه، اصالت و رنگ قدمتی هویدا نیست و امروز از پس سال ها فراز و فرودی که برآن رفته است، رهسپار جهان شده و ثبت جهانی و صادراتی با سه برابر رشد دستاوردی بزرگ برای هنرهای صنایع دستی این سرزمین رقم زده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب